Η έκθεση
Τα βασανιστήρια της CIA ήταν ένα κοινό μυστικό
Όμως, την Τρίτη 9 Δεκεμβρίου –λίγες εβδομάδες πριν αναλάβουν οι Ρεπουμπλικάνοι– η Γερουσία δημοσίευσε επίσημο έγγραφο που επιβεβαιώνει αυτό το κοινό μυστικό.
Χρειάστηκαν 4 χρόνια έρευνας, κόστος $50 εκατομμύρια , 6,000 σελίδες τελικό αποτέλεσμα, 38,000 υποσημειώσεις που παραπέμπουν σε έγγραφα της CIA, 525 σελίδες το απόσπασμα που είδε το φως της δημοσιότητας και στελέχη του κόμματος των Δημοκρατικών –μετά από άρνηση των Ρεπουμπλικάνων – για να εκτεθεί ένα από τα πιο άσχημα πρόσωπα των ΗΠΑ. Και όχι μόνο.
Μετά το χτύπημα της 11ης Σεπτεμβρίου 2001, η κυβέρνηση George W. Bush κήρυξε τον πόλεμο κατά της τρομοκρατίας και τη λήψη ‘διευρυμένων τεχνικών ανάκρισης’ (‘enhanced interrogation techniques’) προς την ολοκλήρωση αυτού του στόχου.
Ο διευθυντής της CIA John Brennan αρνείται το πόρισμα. Και ο πρόεδρος Bush μπορεί, όντως, μέχρι τον Απρίλιο 2006, να μην είχε ιδέα για τα βασανιστήρια στις υπερπόντιες φυλακές των ΗΠΑ. Τώρα, όμως, the secret is – officially – out.
Έχουν γραφτεί πολλά από την Τρίτη μέχρι σήμερα. Η έκθεση έχει κυκλοφορήσει ευρέως στο ίντερνετ με τον τίτλο ‘Committee Study of the Central Intelligence Agency’s Detention and Interrogation Program’. Για αναφορά των βασικών σημείων, μπορείτε να δείτε: εδώ, εδώ, εδώ και εδώ.
Επιλέξαμε τις πιο χαρακτηριστικές περιπτώσεις και τις παραθέτουμε:
- Gul Rahman
Ήταν ύποπτος εξτρεμιστής Ισλαμιστής (και τελικά αθώος). Εντός 48 ωρών υποβλήθηκε σε στέρηση ύπνου, απόλυτο σκοτάδι, απομόνωση, παγωμένο ντους. Πέθανε από υποθερμία, αφού αναγκάστηκε να περάσει όλη τη νύκτα καθισμένος στο τσιμέντο σχεδόν γυμνός. Τα αποσπάσματα που ακολουθούν είναι αποκαλυπτικά:
[…]
- Khalid Sheikh Μohammed
Θεωρήθηκε ο ‘αρχιτέκτονας’ του χτυπήματος της 9/11. Έπεσε θύμα waterboard τουλάχιστον 187 φορές, ενώ, η συγκεκριμένη πρακτική αναφέρεται συνολικά 275 φορές (στη σύντομη εκδοχή της έκθεσης). Το waterboard είναι μορφή βασανιστηρίου κατά το οποίο το κεφάλι του ατόμου τοποθετείται προς τα πίσω ώστε ποσότητα νερού να εισέρχεται στον οργανισμό από τη μύτη και το στόμα. Το άτομο κάποια στιγμή δεν μπορεί να εκπνεύσει επιπλέον αέρα ή ν’ αποβάλλει με το βήχα περισσότερο νερό με αποτέλεσμα οι πνεύμονες να συμπιέζονται, τα ιγμόρεια και η τραχεία να γεμίζουν νερό. Με αυτόν τον τρόπο, το θύμα βιώνει πολλαπλούς και αλλεπάλληλους πνιγμούς, χωρίς τελικά να πεθαίνει από ασφυξία.
Ακόμη, υπήρξαν τουλάχιστον 5 περιπτώσεις (μεταξύ τους και ο Sheikh Mohammed) εισαγωγής υγρών και τροφής (από μακαρόνια μέχρι χούμους) από τον πρωκτό. Αυτό το μέτρο χρησιμοποιείται μόνο εάν συντρέχουν ιατρικοί λόγοι. Στις περιπτώσεις της CIA, χρησιμοποιήθηκε ως ‘μέθοδος απόλυτου έλεγχου στους κρατουμένους’, με καταστροφικά αποτελέσματα για την υγεία τους:
Ο Ρόλος της Ελλάδας και άλλων Ευρωπαϊκών κρατών
Στη σελίδα 97, του ‘executive summary’ που έχουμε αυτή τη στιγμή στα χέρια μας αναφέρεται ότι το δίκτυο βασανιστηρίων της CIA κατέστη δυνατό με διεθνή βοήθεια. Όπως βλέπετε, οι χώρες είναι κωδικοποιημένες (π.χ.detention site black, detention site violet) και έχουν αφαιρεθεί όλα τα πιθανά στοιχεί ταυτοποίησης.
To αντάλλαγμα για τη συνεργασία αυτών των χωρών είχε τη μορφή οικονομικής βοήθειας, ‘wish lists’ και ‘think big’ υποσχέσεων:
Η Washington Post κατάφερε να σπάσει τους κωδικούς και ν’ αποκαλύψει ποιες χώρες συνεργάζονταν – και σε ποιον βαθμό – στα βασανιστήρια της CIA.
Συνολικά, οι χώρες που διευκόλυναν το δίκτυο βασανιστηρίων της CIA είναι 54. Σύμφωνα με την ACLU (American Civil Liberties Union) και την Open Society Justice Initiative, o χάρτης των χωρών διαμορφώνεται ως εξής;
Ο χάρτης έχει ορισμένες ανακρίβειες αλλά δείχνει ξεκάθαρα ότι ανάμεσα στις 54 χώρες βρίσκονται και πολλά ευρωπαϊκά κράτη. Η Ελλάδα και η Κύπρος είναι δύο από αυτά.
Υπάρχουν τρεις κατηγορίες κρατών-συνεργών στα βασανιστήρια. Η πρώτη περιλαμβάνει χώρες που επέτρεπαν στην εδαφική τους επικράτεια τη λειτουργία κέντρων κράτησης της CIA (μαύρο χρώμα). Η δεύτερη αναφέρεται ως “countries that hosted proxy CIA prisons and enabled renditions”. Στην ουσία, είναι χώρες που παραχώρησαν εγκαταστάσεις τους με στόχο να διευκολύνουν τη διεξαγωγή ‘διευρυμένων τεχνικών ανάκρισης’. Και η τρίτη κατηγόρια, στην οποία περιλαμβάνονται χώρες όπως η Γερμανία, Ελλάδα, Κύπρος, Δανία, Ισπανία, Μεγάλη Βρετανία, Καναδάς, περιγράφεται ως εξής: “countries that enabled renditions”. O όρος rendition περιλαμβάνει όλα τα μέσα – νόμιμα ή όχι είναι υπό αμφισβήτηση- με τα οποία ένα κράτος μπορεί να έγινε αγωγός στο ‘έργο’ της CIA. Αυτά τα μέσα κυμαίνονται από παροχή ευαίσθητων πληροφοριών για υπόπτους, συμπεριλαμβανομένων και των πολιτών της χώρας-αρωγού μέχρι και λειτουργία σημείων μετεπιβίβασης για πτήσεις προς χώρες όπου λάμβαναν χώρα ‘πρακτικές διευρυμένης ανάκρισης’.
Ποιος ήταν ο ακριβής ρόλος της Ελλάδας; Κανείς δε ξέρει. Το πρόγραμμα της CIA ξεκίνησε το 2001 και – επισήμως – τερματίστηκε το 2009 από τον πρόεδρο Ομπάμα. Τα πρόσωπα που ήταν εκείνη την εποχή στην εξουσία πρέπει να διευκρινίσουν ποιος ακριβώς ήταν ο ρόλος της Ελλάδας στο δίκτυο βασανιστηρίων. Παραδόθηκαν φάκελοι πολιτών στη CIA; Ποια στήριξη προσέφερε το ελληνικό κράτος και ποιο ήταν το αντάλλαγμα για τις υπηρεσίες του; Οι κυβερνήσεις Σημίτη και Καραμανλή, καθώς και ο επί πολλά χρόνια υπουργός Εξωτερικών, Γιώργος Παπανδρέου (2000-04 και 2007-09) όπως επίσης και άλλα μέλη των τότε κυβερνήσεων οφείλουν να τοποθετηθούν . Και επειδή το κράτος έχει ‘συνέχεια’ (όπως διατείνονται οι ίδιοι), είναι αδύνατον να πιστέψουμε ότι εκείνοι που ανέλαβαν την εξουσία από το 2009 και μετά δεν είχαν ιδέα για το τι συνέβη.
Κυβερνήσεις άλλων χωρών έχουν ήδη προχωρήσει σε δημόσια συγγνώμη από τα θύματα. Η ‘συγγνώμη’ δεν αλλάζει τίποτα και ελάχιστη βαρύτητα έχει. Αλλά, σίγουρα είναι προτιμότερη από τη σιγή ιχθύος.
ΥΓ: τα όλα τα αποσπάσματα που παρατίθενται είναι από τα Senate Committee Study of the Central Intelligence Agency’s Detention and Interrogation Program