Του Γιώργου Πάσχου*
Φεβρουάριος 2022. Στα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα της Αγγλίας ξεκινά ένας νέος, ισχυρός κύκλος απεργιών. Με πρωτοστάτη το συλλογικό συνδικαλιστικό όργανο University and College Union (UCU), περίπου 100.000 καθηγητές, λέκτορες και μέλη ΔΕΠ απεργούν κατά της απόφασης των ίδιων των Πανεπιστημίων σε συνεργασία με την κυβέρνηση Johnson να προβούν σε μειώσεις έως και 35% των συνταξιοδοτικών προγραμμάτων όλων των εργαζομένων τους. Τα συνταξιοδοτικά προγράμματα διαχειρίζεται η ιδιωτική εταιρεία University Superannuation Scheme (USS), η οποία τα τελευταία χρόνια όχι μόνο έχει αυξήσει τη συμμετοχή των ιδιωτών στα συμβόλαια τους αλλά και αντιμετωπίζει ένα έλλειμμα της τάξης των 2.9 δισεκατομμυρίων λιρών λόγω λαθών στο επενδυτικό της πλάνο.
Μάρτιος 2022. Οι πρυτάνεις αρκετών Ιδρυμάτων μαζί με τεχνοκράτες που πλέον βρίσκονται σε νευραλγικές θέσεις και καθορίζουν την αναπτυξιακή στρατηγική των Πανεπιστημίων αρνούνται με συναντηθούν με το UCU και να συζητήσουν εναλλακτικές ως προ το ζήτημα των συντάξεων. Μέσα σε ένα μήνα, το UCU έχει αναλάβει πρωταγωνιστικό ρόλο στις διαπραγματεύσεις και έχει συσπειρώσει μεγάλα τμήματα καθηγητών και άλλων εργαζόμενων με διαφορετικές πολιτικές κατευθύνσεις. Εκτός από την αναστολή των μειώσεων, το UCU ζητά αύξηση των μισθών κατά 2.500 λίρες σε όλες τις μισθολογικές βαθμίδες, λιγότερες ώρες εργασίας, συλλογικές συμβάσεις εργασίας και βελτίωση των εργασιακών και μισθολογικών συνθηκών για γυναίκες, μειονότητες και άτομα με ειδικές ανάγκες. Αξίζει να σημειωθεί ότι τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή, το μισθολογικό χάσμα μεταξύ ανδρών και γυναικών στα Αγγλικά Πανεπιστήμια βρίσκεται στο 16%, και το φυλετικό στο 17%.
Απρίλιος 2022. Τουλάχιστον 20 Πανεπιστήμια σε όλη τη χώρα βγάζουν ανακοινώσεις που επιρρίπτουν ευθύνες στο UCU για τις συνεχιζόμενες απεργιακές κινητοποιήσεις οι οποίες -όπως αναφέρουν οι Πρυτάνεις- όχι μόνο προκαλούν προβλήματα στα εκπαιδευτικά προγράμματα των φοιτητών/ιών που πλέον χάνουν αρκετές ώρες μαθημάτων για τις οποίες έχουν πληρώσει υψηλά δίδακτρα αλλά και στις ερευνητικές διαδικασίες χιλιάδων υποψηφίων διδακτόρων/σων. Στην πραγματικότητα, αρκετοί φοιτητές, φοιτήτριες και μέλη ΔΕΠ ενώνονται με τους καθηγητές/ιες και τα σωματεία σχηματίζοντας κάθε απεργιακή μέρα ανθρώπινες αλυσίδες σε αρκετά Πανεπιστημιακά κτίρια προσπαθώντας να μην επιτρέψουν την είσοδο σε κανέναν απεργοσπάστη εργαζόμενο.
Μάιος 2022. Αρκετά Αγγλικά Πανεπιστήμια εμμένουν στην απόφαση τους για μείωση των συνταξιοδοτικών προγραμμάτων, η οποία πρόκειται να τεθεί σε ισχύ από την νέα εκπαιδευτική χρονιά. Εκατοντάδες καθηγητές/ιες παραιτούνται λόγω εργασιακών συνθηκών ή απολύονται για συμμετοχή σε απεργιακές κινητοποιήσεις και άσκηση δημόσιας κριτικής στα ίδια τα Ιδρύματα, κάτι που, όπως αναφέρει το Πανεπιστήμιο του Leicester, παραβιάζει τους όρους σύμβασης εργασίας. Ως απάντηση, το UCU κλιμακώνει τις κινητοποιήσεις και ανακοινώνει αποχή καθηγητών/ιων, λεκτόρων και βοηθών από όλες τις διορθώσεις γραπτών σε όλες τις ανώτατες εκπαιδευτικές βαθμίδες. Η απόφαση αυτή είναι συλλογική και επηρεάζει την εξεταστική σε τουλάχιστον 15 Πανεπιστήμια σε όλη τη χώρα. Παράλληλα, φοιτητές και φοιτήτριες του University of Leeds ξεκινούν κατάληψη σε πανεπιστημιακό κτίριο όπου στεγάζεται το γραφείο της κεντρικής διοίκησης με σκοπό να δείξουν την αντίθεση τους προς τις πολιτικές επιλογές της Πρυτανείας. Ορισμένα Πανεπιστήμια όπως το Queen Mary ανακοινώνουν την σκέψη τους για πρόσληψη ιδιωτικών εξωτερικών διορθωτών ενώ άλλα Ιδρύματα όπως τα University of Sheffield, Leeds και Dundee αποφασίζουν την 100% μείωση των αποδοχών σε όσους και όσες συμμετέχουν στην αποχή. Με τον όρο ‘εξωτερικοί διορθωτές’, το Queen Mary ουσιαστικά αναθέτει απευθείας και χωρίς κανένα διαγωνισμό τη διαδικασία αυτή σε ιδιωτική εταιρεία, η οποία όμως δεν εγγυάται τη διόρθωση γραπτών από ειδικούς σε κάθε επιστημολογικό κλάδο καθηγητές.
Η ιδιωτικοποίηση των συνταξιοδοτικών προγραμμάτων μαζί με τη ταυτόχρονη μετατροπή των Βρετανικών Πανεπιστημίων σε επιχειρήσεις παραγωγής ατομικής υπεραξίας που προσεγγίζουν τους φοιτητές σαν πιθανούς πελάτες, έχουν δημιουργήσει μια εκρηκτική κατάσταση. Η πλήρης κυριαρχία της νεοφιλελεύθερης αντίληψης της συνεχούς ανάπτυξης, που προτάσσει την “ανταγωνιστικότητα” των Πανεπιστημίων, την “σύνδεση με την αγορά εργασίας”, και την “καινοτομία” στο τομέα της έρευνας, οδηγεί το Βρετανικό σύστημα Ανώτατης Εκπαίδευσης σε μια ολοκληρωτική και απόλυτη εμπορευματοποίηση που στη πραγματικότητα οροθετείται από τη καπιταλιστική ανάγκη του αέναου πολλαπλασιασμού της κερδοφορίας και της ικανοποίησης άμεσων συμφερόντων ιδιωτικών επιχειρήσεων.
Σ’ αυτές τις συνθήκες και παρά το γεγονός ότι καλλιεργείται μια κίβδηλη εικόνα συνεχούς επιτυχίας της Ανώτατης Εκπαίδευσης, στη πραγματικότητα, αυτοί που πλουτίζουν είναι η διοίκηση των Πανεπιστημίων και οι ιδιωτικές εταιρίες με τις οποίες συνεργάζονται. Οι καθηγητές και καθηγήτριες, τα μέλη ΔΕΠ, οι λέκτορες και υποψήφιοι διδάκτορες βλέπουν καθημερινά τους μισθούς τους να συρρικνώνονται, τις ώρες εργασίας να αυξάνονται και τις συμβάσεις τους να επαναπροσδιορίζονται προς τα κάτω. Ίσως οι εικόνες αυτές να είναι το μέλλον του Ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος. Ας παλέψουμε όλοι και όλες ενάντια στο νεοφιλελεύθερο ρεύμα που υπονομεύει την έρευνα, συνδέει βίαια την αγορά εργασίας με τα Πανεπιστήμια, θεοποιεί την ανταγωνιστικότητα και εμπορευματοποιεί τη γνώση.
*Υποψήφιος Διδάκτορας, Πανεπιστήμιο του Γιορκ, Αγγλία.