Άννα-Μαρία Αρβανιτίδου
Πας στην παραλία κι έχουν όλοι τατουάζ. Πας για καφέ κι όλοι σηκώνουν τα μανίκια τους να δείξουν τα σχέδιά τους. Περνάς έξω από τατουατζίδικα κι ακούγεται το μηχανάκι. «Πάλι κάποιος κάνει τατουάζ» σκέφτεσαι. Τι τους έχει πιάσει όλους ξαφνικά; Είναι λάτρεις της Body Art ή απλά θύματα του lifestyle; Είσαι στη μόδα αν έχεις ή αν δεν έχεις τατουάζ; Από πού ξεκίνησε αυτή η φρενίτιδα; Και για να καταλάβω, παλιότερα χαράζαμε το όνομα του αγαπημένου μας στους κορμούς των δέντρων και τώρα στο σώμα μας;
Η τέχνη του τατουάζ δεν είναι μόδα. Σύμφωνα με έρευνες τα πρώτα τατουάζ βρέθηκαν στην Ελλάδα πριν το 4.000 π. Χ. (εποχή του Χαλκού) και στην Αίγυπτο το 2000 π. Χ. Λεξιλογικά το τατουάζ προέρχεται από τη λέξη «tatau» που σημαίνει σηματοδοτώ κάτι. Στα νησιά Σαμόα, στην Ταϊτή και στη Νέα Ζηλανδία το τατουάζ αποτελούσε παράδοση και το έκαναν στα νεαρά μέλη της φυλής για δείξουν πως έχουν ανδρεία. Αντιθέτως, αν το σχέδιο έμενε στη μέση, γιατί ο νέος πονούσε τότε σήμαινε δειλία και απείχε πολύ από την ενηλικίωση. Κυρίως όμως στις χώρες αυτές με αυτόν τον τρόπο δηλώνονταν η πνευματικότητα, η δύναμη και η κοινωνική θέση του μέλους.
Στην αρχαία Ελλάδα τατουάζ είχαν κυρίως οι δούλοι και οι εγκληματίες και στην Κίνα οι κατάδικοι. Στην Αμερική σημάδευαν τα ιερά ζώα όπως και την Ινδία ενώ λίγο αργότερα στις ΗΠΑ τατουάζ έκαναν οι ναυτικοί ως «συνήθεια» δανεισμένη από τους Βρετανούς ναυτικούς. Η ανακάλυψη της μούμιας Ότζι πέρα από ένα σημαντικό αρχαιολογικό εύρημα αποτέλεσε και την ανακάλυψη των πρώτων τατουάζ (57 για την ακρίβεια) στην πλάτη και στα γόνατα ως θεραπεία για την αρθρίτιδα. Αν ήσουν γυναίκα Εσκιμώος τώρα όμως, θα ήξερες ότι το τατουάζ δηλώνει θηλυκότητα, ομορφιά και αποτελεί κομμάτι διακόσμησης σου.
Μετά το 1970 το τατουάζ έπαψε να είναι σήμα κατατεθέν των καταδίκων, απενοχοποιήθηκε κι έγινε κομμάτι του lifestyle. Σταρ του σινεμά, της μουσικής σκηνής κι αθλητές κυκλοφόρησαν τα πρώτα σχέδια και τα έδειχναν επιδεικτικά για να δείξουν το πόσο ισχυρές προσωπικότητες είναι. Οι ναυτικοί της εποχής εκείνης σχεδίαζαν γοργόνες ως ένδειξη νοσταλγίας για τη θάλασσα και τη γυναίκα. Τώρα γιατί;
Η διακοσμητική διάσταση του τατουάζ είναι γνωστή. Το σώμα μας είναι ένας καμβάς κι εμείς έχουμε την ελευθερία της επιλογής αν και πόσα σχέδια θα κάνουμε πάνω μας. Όπως επίσης και το αν θέλουμε απλά σχέδια που μας αρέσουν ή αν αναζητούμε ένα προσωπικό σημάδι που να δηλώνει ένα χαρακτηριστικό της προσωπικότητας ή του χαρακτήρα μας, μια ανάμνηση, μια ημερομηνία που μας σημάδεψε ή ένα όνομα.
Πέρα από τη διακόσμηση όμως και το «φαίνεσθαι», αναρωτήθηκες ποτέ για τη χρηστική του λειτουργία; Σε άτομα με αλσχάιμερ χαράσσουν το όνομά τους ή σε καρκινοπαθείς γυναίκες σχεδιάζουν με μαστεκτομή σχέδια για να καλύψουν τις ατέλειες τους ή για να αποκαταστήσουν το στήθος τους. Η αισθητική χειρουργική πέρα από το μόνιμο τατουάζ φρυδιών ή χειλιών γίνεται και για λειτουργικούς λόγους .
Γιατί πονάμε όταν κάνουμε τατουάζ και γιατί αυτό απλώνει με τον καιρό και χάνεται το χρώμα; Το 1891 δημιουργήθηκε το πρώτο περιστροφικό μηχάνημα με ηλεκτρικό μοτέρ γύρω από έναν περιστρεφόμενο άξονα ο οποίος σήκωνε και κατέβαζε τη βελόνα. Το 2000 το μηχάνημα αυτό βελτιώθηκε αποσυμπιέζοντας αέρα και έχει τη δυνατότητα αποστείρωσης. Όσο πιο εύκολα και πιο καλά αποστειρώνεται ένα μηχάνημα τόσο το καλύτερο για την υγεία του δέρματος. Η χρωστική ουσία τοποθετείται στο χόριο του δέρματος ακριβώς κάτω από την επιδερμίδα και στη συνέχει αυτή διασπείρεται στα κύτταρα. Αυτόματα ενεργοποιούνται τα φαγοκύτταρα του ανοσοποιητικού και το κολλαγόνο των κυττάρων. Ο ιστός του δέρματος γίνεται πιο συνδετικός κι έτσι το χρώμα παραμένει. Μετά από χρόνια το χρώμα μετακινείται βαθύτερα και χάνεται σχετικά το σχέδιο. Επιδέχεται τροποποιήσεις και μπορεί άνετα να ανανεωθεί.
Όποιος κι αν είναι ο λόγος που επιλέγεις να κάνεις το σώμα σου καμβά είναι σίγουρα μια καλλιτεχνική επιλογή. Το Body Art έχει κι αυτό τις δικές του διαστάσεις που πέρα από το Body Painting που σβήνεται με ένα καλό μπάνιο και έχει μόνο αισθητική λειτουργία, υπάρχουν και οι μόνιμες διαστάσεις της τέχνης που τις θες επάνω σου για όσο αντέξουν τα κύτταρα σου το μελάνι. Δε λογοκρίνονται οι επιλογές μας σε σχέση με το σώμα μας ως έκθεμα αλλά η ποιότητα με την οποία το κάνουμε.
Η διαδικασία του τατουάζ: https://www.youtube.com/watch?v=mKqhjygSeDM