Γνώμες / Αφιερώματα

ΣΤΕΡΕΟ ΝΟΒΑ: Οπτικοακουστικό αφιέρωμα, μέρος 1ο

By Κωνσταντίνος Βιτσαράς

February 06, 2016

Θα διασχίζεις ένα πρωινό τον κόσμο και θα `ναι πιο όμορφο και από ένα όνειρο..

Κωνσταντίνος Βιτσαράς

Πρόλογος

1994 και το αγγλικό ΜΤV παρουσιάζοντας το videoclip για την αγγλόφωνη έκδοση του „Νέα Ζωή 705“(όνομα παλιάς γραμμής λεωφορείου στο Περιστέρι), ανακηρύσσει τους Στέρεο Νόβα ως το καλύτερο ελληνικό συγκρότημα και ως τους κύριους εκπροσώπους του νέου αθηναικού ήχου (sic). Αθηναϊκή σκηνή εναλλακτικού / ηλεκτρονικού ήχου ουδέποτε υπήρξε, το σίγουρο είναι όμως ότι οι Στέρεο Νόβα επηρέασαν τους νέους της εποχής και όλη την ποπ κουλτούρα στην Ελλάδα όσο κανένα άλλο όνομα τη δεκαετία του 90.

Ως αντίποδας στη ροκ σκηνή της Θεσσαλονίκης (συγκροτήματα πλέον θρυλικά όπως οι Τρύπες και τα Μωρά στη Φωτιά), με τις post-punk, funk και hard rock επιρροές, τη σοβαρότητα και τους σκληρούς και αλληγορικούς τους στίχους, οι Στέρεο Νόβα ήρθαν από το πουθενά με τον ολόφρεσκο ηλεκτρονικό τους ήχο και την αφοπλιστικά ρομαντική ποίηση του Κωνσταντίνου Βήτα. Πρώτη φορά στην Ελλάδα, ένα ποπ συγκρότημα παίζει αποκλειστικά με synths, ενώ απαγγέλλει στίχους, κάτι ανάμεσα στην old school rap και το spoken word της Laurie Anderson και της Λένας Πλάτωνος.

Το όνομα τους συνδέθηκε άστοχα με τα πρώτα rave party στην Eλλάδα, με φήμες για σεξουαλικά όργια στις περιοδείες τους και για ναρκωτικά, μια σπασμωδική αντίδραση της ελληνικής κοινωνίας στο άγνωστο γι‘αυτήν φαινόμενο και την κουλτούρα που εκπροσωπούσαν οι Στέρεο Νόβα.

Η αστική μελαγχολία της τερατώδους Αθήνας, βρήκε επιτέλους το soundtrack της και ο ήχος των Στέρεο Νόβα έγινε ενα με τα κτίρια και τους δρόμους αυτής της πόλης, μία ευαίσθητη ανθρωπολογία της δεκαετίας του 90. Η ποίηση του Βήτα έδωσε δύναμη στους έφηβους και νέους που πολεμούσαν να βρουν το δίκιο και την ταυτότητα τους, μέσα στη μεταπολιτευτική κοινωνία που είχε ήδη αρχίσει να σαπίζει επικίνδυνα. Οι στίχοι τους είναι πλέον επίκαιροι όσο ποτέ, ενώ η μουσική παραμένει, παρά τα πενιχρά τότε μέσα παραγωγής, διαχρονική.

Χρονολόγιο

1987 – 1990

Ο Κωνσταντίνος Μπαρμπόπουλος (Βήτα) γεννήθηκε το 1961 στη Μελβούρνη της Αυστραλίας από γονείς μετανάστες, ενώ μεγάλωσε στο Περιστέρι. Τέλη δεκαετίας 80 γνωρίζεται με τον Μιχάλη Διαμαντόπουλο (πλέον και κατά κόσμον επίσημα Δέλτα) και με κοινό γνώμονα την αγάπη τους για την acid house μουσική της εποχής, πειραματίζονται φτιάχνοντας instrumental acid κομμάτια υπό το όνομα Bobby Blast.

1991

Η Μεγάλη Βρετανία αγκαλιάζει πλέον τη dance μουσική, το Sreamadelica των Primal Scream συνδυάζει το rock με τη rave, ενώ οι Massive Attack κυκλοφορούν το περίφημο ντεμπούτο τους Blue Lines, δίσκο σταθμό στη παγκόσμια μουσική βιομηχανία και η απαρχή της λεγόμενης trip hop σκηνής.

Ο Κωνσταντίνος γράφει πλέον στίχους, η μουσική επηρεάζεται απο τη house, την ambient και αργότερα απο την trip hop και το όνομα του σχήματος αλλάζει πλέον σε Στέρεο Νόβα.

1992

„Μπορείς να δεις καθαρά τώρα. Από αυτόν το λόφο. Ένα τετράγωνο αυτού του κόσμου. Ένα αεροπλάνο στο χλωμό ουρανό. Θέλω να φυλάξω αυτές τις εικόνες, αυτές τις λέξεις. Μέσα σου“ Και με τα λόγια αυτά ξεκινάει το ταξίδι και το ομώνυμο ντεμπούτο album των Στέρεο Νόβα.

Κάνοντας ταυτόχρονα αρκετές δουλειές για να μπορέσουν να μαζέψουν τα χρήματα, κατάφερε το album μετά από πολλές απορρίψεις λόγω „αντιεμπορικότητας“, να κυκλοφορήσει από την ανεξάρτητη Wipe Out Records. Ενώ δεν υπήρχε αντίστοιχο κοινό στην Ελλάδα, ήταν τόσο ρηξηκέλευθη η κυκλοφορία του που διαδόθηκε απο στόμα σε στόμα και κατάφερε να δημιουργήσει πυρήνα οπαδών, κυρίως χάρη στους πρωτότυπους και τόσο κοινωνικά αφουγκρασμένους στίχους του Κ.Βήτα.

Ενώ η πρώτη πλευρά του δίσκου είναι γεμάτη πολιτικοποιημένους στίχους και αργούς ρυθμούς, η δεύτερη εμπεριέχει κυρίως χορευτικά acid techno instrumental κομμάτια. Το „Ευδοκία“ υπήρχε σαν demo από το 1990 και ήταν επηρεασμένο απο την ταινία του Α. Δαμιανού.

Ρομαντικοί, ηδονιστές, κοινωνικά ευαίσθητοι, ευάλωτοι, έδειξαν από την αρχή ότι έχουν πολλά να δώσουν. Η συνέχεια ήταν ακόμη πιο εντυπωσιακή.

1993

Συμβόλαιο με την ανεξάρτητη αλλά ισχυρή τότε F.M. Records, το δεύτερο album – και κατά πολλούς το καλυτερό τους – „Ντισκολάτα“ έβγαλε τους Στέρεο Νόβα στο προσκήνιο και όλοι πλεον, για διάφορους λόγους, μιλούσαν γι‘αυτούς.

Στη σύνθεση προστέθηκε ένα τρίτο μέλος, ο Αντώνης Παλάσκας (Πι) ενώ έχει σαφώς βελτιωμένη παραγωγή την οποία ανέλαβε και πάλι ο „μάστορας“ Coti K.

Το Ντισκολάτα είναι ένα album σταθμός για την ηλεκτρονική ποπ μουσική στην Ελλάδα, προχωράει σε πιο breakbeat ρυθμούς, έχει ψήγματα jazz, cure-ικές μελωδίες, ενώ άρχισαν να φαίνονται πιο έντονα και οι επιρροές του συγκροτήματος από την ελληνική μουσική, όπως θα δούμε στη συνέχεια, κυρίως οι μελωδίες του Χατζιδάκι και φυσικά η Λένα Πλάτωνος.

Το „Ταξίδι της Φάλαινας“ είναι ένα συγκλονιστικό, διαχρονικό, προφητικό κομμάτι που θα λέγαμε συμπυκνώνει όλη τη στιχοπλασία των Στέρεο Νόβα. Απο τη μια έχουμε καταγγελία της κοινωνικής κατάστασης και του σύγχρονου τρόπου ζωής, από την άλλη τον ανιδιοτελή έρωτα και την φιλία. Την απαισιοδοξία για την πορεία της ανθρωπότητας, την ελπίδα της ανθρωπιάς και των αληθινών σχέσεων.

Σύντομα, οι Στέρεο Νόβα βγαίνουν στο δρόμο δίνοντας αρκετά επιτυχημένες συναυλίες, συχνά με οπτικοακουστικό θέαμα, με την performance του Βήτα να θυμίζει Morrrissey, ενώ συνήθως κατέληγαν σε χορευτικό ξέσπασμα με τα πιο techno κομμάτια του Μιχάλη Δέλτα να ξεσηκώνουν.

1994

Η συνέχεια του Ντισκολάτα δεν άργησε να έρθει και ο δίσκος „Ασύρματος Κόσμος“ έγινε αποδέκτός με χαρά από το ήδη μεγαλύτερο και υποψιασμένο κοινό τους.

Και ενώ μουσικά και θεματικά το πρώτο μέρος του δίσκου δε διαφέρει παρά ελάχιστα από τον προκάτοχό του (είναι ίσως πιο επιθετικός), το δεύτερο μέρος, με τα όμορφα instrumental κομμάτια του, παρουσιάζει μια πιο αρτίστικη και εσωστρεφή πλευρά της μπάντας, δείχνοντας περίπου το δρόμο που θα ακολουθήσει στη συνέχεια, επηρεασμένοι αυτή τη φορά από την IDM, τους Kraftwerk και τον Brian Eno εποχής Berlin trilogy του David Bowie.

Τέλος πρώτου μέρους. Πατήστε εδώ για να περάσετε στο δεύτερο