”Μέσα από τη μνήμη των γεγονότων μπορούμε να προβλέψουμε το μέλλον που δεν αναπαράγει όμως απλά το παρελθόν.”
Ο Saint De L’Abime, κατά κόσμον Γιώργος Πανόπουλος, είναι Αθηναίος μουσικός. Σπούδασε πιάνο, ενώ τα τελευταία χρόνια έχει κυκλοφορήσει στο ίντερνετ ανεξάρτητες παραγωγές χαοτικής dark ambient μουσικής με πολλά κλασικά στοιχεία.
Το πιο πρόσφατο έργο του μου έκανε ιδιαίτερη εντύπωση, όχι μόνο διότι αποφάσισε να διασκευάσει μόνο με πιάνο και synth ολόκληρο το Closer των Joy Division, αλλά γιατί πρόκειτε για την πιο προσιτή δουλειά του.
Με αφορμή λοιπόν αυτό αυτό ήρθαμε σε επικοινωνία για μια μίνι συνέντευξη.
Κωνσταντίνος Βιτσαράς: Γιατί Joy Division και Closer?
Γιώργος Πανόπουλος: Όπως πανεύκολα μπορεί να φανταστεί κανείς πρόκειται για παραπομπή στον τίτλο του γνωστού θρυλικού άλμπουμ των Joy Division. Η αίσθηση που αφήνουν οι έννοιες «Κοντύτερα» και «Μεραρχία της χαράς» δεν μπορεί παρά να είναι επίκαιρες σε μια εποχή αποκόλλησης ενός πολύχρονα φορεμένου προσωπείου.
Η ομορφιά της εποχής αυτής βρίσκεται εκεί και γι’ αυτό έρχεται κοντά. Μένει γυμνή και εκπέμπει φως ανάμεσα στην απόλυτη ασχήμια που την περιτριγυρίζει. Επίσης, ήθελα να φτιάξω μία ιδανική μουσική υπόκρουση για την απειλή που προέρχεται από την σπειροειδή κίνηση που προκαλεί η επανάληψη των γεγονότων της ίδιας της ιστορίας.
Πρωτίστως όμως και πολύ μακριά από όλα αυτά εμπνεύστηκα από το «Closer» για να φτιάξω κάτι καινούριο και όχι να το διασκευάσω. Όσο το άκουγα, τουλάχιστον στην αρχή, δεν πρόσεχα σχεδόν καθόλου τους στίχους του αλλά με συνέπαιρνε η αίσθηση που μου άφηνε η μουσική του. Αυτή την αίσθηση ήθελα να αποδώσω, να μετουσιώσω και εν τέλει να ξορκίσω μια και με συντρόφεψε σε ένα μεγάλο μέρος της χειρότερης μέχρι τώρα περιόδου της ζωής μου.
Κ.Β. Πιστεύεις ότι αυτή η απειλή, η επανάληψη της ιστορίας όπως λες, είναι μια μη αναστρέψιμη κατάσταση; Και έπειτα, ο καλλιτέχνης παίρνει ηθελημένα μέρος σε όλα αυτά ή θα πρέπει κατά τη γνώμη σου να καθορίσει το ρόλο του στα γεγονότα και να διαλέξει “πλευρά”;
Γ.Π. Αν κάτι μπορεί αληθινά να αλλάξει τη ροή των πραγμάτων και της ιστορίας όπως λέμε δεν είναι παρά η ανθρώπινη μνήμη. Μέσα από τη μνήμη των γεγονότων μπορούμε να προβλέψουμε το μέλλον που δεν αναπαράγει όμως απλά το παρελθόν. Κατά τη γνώμη μου κάνει μία ατέρμονη παραλλαγή κατά την επανάληψή του αυτή ακολουθώντας και αυτό τους κανόνες της εντροπίας.
Με λίγα λόγια δεν πιστεύω ότι παρόλα αυτά μπορούμε να το προβλέψουμε απόλυτα. Γνωρίζοντας όμως το υλικό-τη ρίζα και φέρνοντάς την στο φως σταματώντας να φοβόμαστε την αλήθεια της μπορούμε να έχουμε μία εκτίμηση των πραγμάτων που θα φυτρώσουν όσο και αυτών που θα «θεριστούν». Όλα είναι θέμα χειρισμού σε ένα επίπεδο μιας γενικότερης αυτοεκτίμησης και αυτογνωσίας.
Ο καλλιτέχνης λοιπόν χρησιμοποιώντας την ίδια του την ύπαρξη σαν μέσο έχει την ευθύνη της κληρονομιάς του δικού του προσωπικού «υλικού». Το έργο-το παιδί του μεγαλώνει μόνο του αφότου κοπεί ο ομφάλιος λώρος, δηλαδή η διαδικασία της δημιουργίας σταματήσει. Ποιος μπορεί να εγγυηθεί ή να καθορίσει την πορεία στο χρόνο του δικού του παιδιού; Μόνο αυτός που έχει το γνώθι σαυτόν σε μεγάλο βαθμό, μπορεί να φανταστεί το πώς εκείνο θα εξελιχθεί.
Χρειάζεται η ένωση δύο πραγμάτων της κληρονομιάς με της εμπειρίας για να δημιουργήσει κανείς. Αν κάποιος γνωρίζει καλά και τα δύο μπορεί να προβλέψει κάτι που θα προσεγγίσει την πραγματικότητα του έργου του. Θα ήταν παράτολμο όσο και άτοπο ο καλλιτέχνης να διαλέξει πλευρά γιατί σύντομα θα πεθάνει. Το έργο όμως από μόνο του ξεκινώντας το ταξίδι στο χρόνο και στη δική του πιο αργή φθορά μπορεί. Άρα το έργο είναι που διαλέγει πλευρά και όχι ο καλλιτέχνης.
Κ.Β. Πόσο δύσκολο είναι για κάποιον στην Ελλάδα να ασχολείται με ένα μουσικό είδος που δεν απευθύνεται στο ευρύ κοινό, τη στιγμή μάλιστα που μιλάμε για τόσο μικρή αγορά;
Γ.Π. Όταν αγαπάς αυτό που κάνεις, είσαι ειλικρινής και πιστός στον εαυτό σου και το κάνεις με μεράκι χωρίς να απευθύνεσαι σε target group κατά βάθος γνωρίζεις ότι αργά ή γρήγορα το έργο θα βρει το σωστό δρόμο. Η δυσκολία έγκειται στο αν θα απογοητευτείς ή όχι από τη μικρή απήχηση εκείνου κυρίως στον τομέα της αγοράς. Χρειάζεται πίστη και να έχεις στο νου σου ότι αργά ή γρήγορα κάποιος θα το ανακαλύψει, ίσως και να εμπνευστεί από αυτό. Η μουσική είναι τόσο άμεση τέχνη που προκαλεί ευθέως συναισθήματα και καλές ή κακές αντιδράσεις. Από τη στιγμή που φύγει από τα χέρια σου το έργο παύει να σου ανήκει. Άμα δεν έπαιρνα τόση ικανοποίηση από τη χαρά της δημιουργίας σίγουρα θα είχα σταματήσει εδώ και πολύ καιρό. Προσωπικά νιώθω ότι όταν δημιουργώ κερδίζω και όταν καταναλώνω καταναλώνομαι.
Κ.Β. Σκοπεύεις να κάνεις κάποιες live εμφανίσεις στο επόμενο διάστημα, κάποια παρουσίαση της δουλειάς αυτής;
Γ.Π. Δεν έχω κάτι στα άμεσα σχέδιά μου. Αν γίνει κάτι θα είναι σε μορφή performance όπως πέρσι τον Ιούλιο στο Dark Sun ή αλλιώς με ζωντανό ήχο όπως εκείνο του σόλο πιάνου. Όπως και να έχει πάντως το στοιχείο του αυτοσχεδιασμού θα παίξει κυρίαρχο ρόλο. Πρέπει να εφευρίσκω αυθόρμητα για να οργανώνομαι όπως και να αποσυνθέτω για να δημιουργήσω κάτι καινούριο.
Όσοι ενδιαφέρονται, μπορούν να προμηθευτούν το „Closer to a Joy Division“ με χειροποίητο artwork εδώ.
Κωνσταντίνος Βιτσαράς για το Νόστιμον Ήμαρ