του Νικήτα Φεσσά
Με τη φαντασμαγορία του Ready Player One, ο μάγος της νιότης των σημερινών τριαντα-σαραντάρηδων Steven Spielberg επιστρέφει, μετά από ένα διάλειμμα ‘σοβαρότητας’, στον κινηματογράφο του απενοχοποιημένου escapism. Πρόκειται για την ιστορία (βασισμένη στο ομότιτλο ευπώλητο επιστημονικής φαντασίας του Ernest Cline) έφηβου που ζει με τη θεία του και τον κακοποιητικό φίλο της (το ‘χαρισματικό-λευκό-παιδί-από-προβληματικό-σπίτι’ είναι ένα από τα μοτίβα του σκηνοθέτη, με τα οποία ταυτίζεται και ο ίδιος) σε φαβέλα στο Columbus του Ohio, με φόντο την τεχνοδυστοπία (υπερπληθυσμός, κλιματική αλλαγή) που έχει φτιάξει για τον εαυτό της η ανθρωπότητα το σωτήριον έτος 2045.
Για να αποδράσει από την γκρίζα πραγματικότητα, ο Wade (Tye Sheridan) περνάει την περισσότερη ώρα του καλωδιωμένος ως Parzival στην εικονική πραγματικότητα του OASIS, όπου ο καθείς και η καθεμιά μπορεί να ζήσει, μέσω του avatar του/της, (κυριολεκτικά) εξωπραγματικές περιπέτειες, οι οποίες ωστόσο έχουν συνέπειες στην πραγματική ζωή—π.χ., μπορείς να βρεθείς υπερχρεωμένος/η και να καταδικαστείς σε καταναγκαστική εργασία.
Όταν ο εκκεντρικός εφευρέτης του Oasis, Halliday (ο πρόσφατος τακτικός συνεργάτης του Spielberg, Mark Rylance) –μια διασταύρωση Steve Jobs και Willy Wonka—πεθαίνει, ξεκινά μια φρενήρης κούρσα στην οποία χιλιάδες παίκτες θα προσπαθήσουν να ανακαλύψουν τα κρυμμένα στοιχεία (‘Easter Eggs’) και τα ‘κλειδιά’ που εκείνος άφησε μέσα στο παιχνίδι, και τα οποία θα τους χαρίσουν το μεγάλο έπαθλo: πολλά λεφτά, και τον έλεγχο της ίδιας της εταιρείας του Oasis. Ανάμεσα στους ‘διαγωνιζόμενους’: ο πρωταγωνιστής, οι φίλοι του (που έχουν διαφορετικά εθνοφυλετικά και σεξουαλικά background και προέρχονται από καταπιεσμένες ομάδες), το εφηβικό του αμόρε η Samantha (την οποία γνώρισε με τη μορφή του avatar της, Art3mis), αλλά και το χαμερπές και αδίστακτο κορπορατικό μεγαλοστέλεχος Nolan Sorrento (Ben Mendelsohn).
Ο Spielberg είναι εμφανές ότι διασκεδάζει με το υλικό που έχει στη διάθεσή του, και την πρωτοφανή πρόσβαση στην ποπ κουλτούρα που του παρέχεται, μαζί με τα πανάκριβα παιχνίδια για να δημιουργήσει τον κόσμο του. Το αποτέλεσμα είναι ένα νοσταλγικό υπερκείμενο που όμοιό του δεν έχουμε ξαναδεί, με τόσες αναφορές στα 80s κ τα 90s (και όχι μόνο) που κάνουν το Stranger Things (το οποίο είναι το ίδιο με τη σειρά του ένας μεγάλος φόρος τιμής στον Spielberg) να μοιάζει ερασιτεχνικό. Θα απαριθμήσω μερικές μόνο από αυτές (κάποιες εμφανίζονται στην οθόνη για κλάσματα του δευτερολέπτου) : Batman, Superman, Spider-Man, Hulk, Gundam, Mechagodzilla, King Kong, A– Team, Street Fighter, Mortal Combat, Χελωνονιντζάκια, He–Man, The Dark Tower, Star Wars, Star Trek, Alien(s), Friday the 13th, Nightmare on Elm Street, Child’s Play, The Iron Giant, Animal House, The Dark Crystal, Tron, The Matrix, Speed Racer, η θρυλική κονσόλα Atari, τα βιντεοπαιχνίδια Halo και Final Fantasy, οι εφηβικές κομεντί του John Hughes, οι εφηβικές κομεντί του Cameron Crowe, o Robert Zemeckis, το Κάτι Τρέχει με τη Μαίρη αλλά και o Πολίτης Κέην (!), όπως επίσης και (αυτο)αναφορές σε ταινίες του ίδιου του Spielberg, όπως τα E.T., Back to The Future, The Goonies, Jurassic Park, Minority Report, και War of the Worlds. Το Ready Player One είναι ένα μεγάλο (2μισι ωρών) παιχνίδι ‘βρες την ποπ αναφορά’ , με την πλοκή –που δεν βγάζει πάντα νόημα– να μπαίνει σε δεύτερη μοίρα. Οι δε μουσικές αναφορές επίσης αμέτρητες: από Blondie και Duran Duran, μέχρι Abba, A-ha, Michael Jackson, Joy Division και δεν συμμαζεύεται.
Τα highlights: η τεχνικά εντυπωσιακή αρχική τρελή κούρσα- κόντρα μεταξύ του Batmobile (της σειράς του ‘60), του van της A-Team, της στοιχειωμένης Christine του Stephen King (άπειρες οι νύξεις στο έργο του τελευταίου στην ταινία), και της DeLorean του Back to the Future, με τον T-Rex και τον King Kong να καταστρέφουν τα πάντα στο διάβα τους καθώς προσπαθούν να εξολοθρεύσουν τους οδηγούς-παίκτες.
Πολύ εντυπωσιακή και διασκεδαστική επίσης η σεκάνς που λαμβάνει χώρα στο ξενοδοχείο της Λάμψης του Kubrick, αλλά και η τελική μάχη, με μια ατελείωτη στρατιά ετερόκλητων ηρώων.
Ενδιαφέρον έχει και το παιχνίδι ταυτοτήτων, με τον εβδομηντάρη Spielberg να βουτά στον κόσμο των millennials και των ρόλων που παίζουν σήμερα στο διαδίκτυο (/εικονική πραγματικότητα στην ταινία), δημιουργώντας avatars με συγκεκριμένη αισθητική, τεράστια μάτια, με αυτιά ζώων και ουρές — τα λεγόμενα ‘furries’ (πράγματα για τα οποία οι άνω των τριάντα έχουν μικρή ιδέα), και παράλληλα δημιουργώντας και συμμετέχοντας σε ενδυναμωτικές κυβερνο-κοινότητες.
Ωστόσο, το τελικό μήνυμα του σκηνοθέτη είναι η επιστροφή στην πραγματικότητα, όσο βρόμικη και σκληρή κι αν είναι, και όσο γυαλιστερός κι αν είναι ο πειρασμός της απόδρασης από αυτήν.
Δεν είναι όλα τα παραπάνω πετυχημένα στον ίδιο βαθμό. Τα μεν CGI εφέ και το motion capture είναι, όπως ήταν αναμενόμενο, τελευταίας τεχνολογίας. Ο κόσμος του VR είναι πεντακάθαρος, καλοφτιαγμένος, και σε ρουφά μέσα του. Οι νεαροί χαρακτήρες όμως χρειάζονταν κι άλλο backstory, και περισσότερη ‘γείωση’ στην πραγματικότητα. Ο κακός είναι καρτουνίστικος και χωρίς προσωπικότητα, τον έχουμε δει εκατοντάδες φορές. Παραμένει παράξενο να βλέπεις σε μορφή ταινίας άτομα να συμμετέχουν σε RPG εικονική πραγματικότητα. Έχεις και μια αίσθηση ‘γιατί συμβαίνει όλος αυτός ο χαμός;’ Είναι επίσης ανοίκειο (και ολίγον καταθλιπτικό) οι αγαπημένοι χαρακτήρες, οι αγαπημένες ταινίες και οι μπάντες της εφηβείας σου να θεωρούνται πλέον ανεπιστρεπτί vintage. Παρόλα τα ελαττώματα ωστόσο, μπορείς ακόμα να διακρίνεις τον τεχνίτη, αλλά και το μεγάλο παιδί πίσω απ την κάμερα—κάτι που αυτομάτως τοποθετεί το Ready Player One ένα-δυο κλικ πάνω από τα συνηθισμένα blockbuster επιστημονικής φαντασίας του σωρού.
Βαθμολογία 3,5/5
Ευχαριστούμε τον κινηματογράφο Τρία Αστέρια για τη φιλοξενία