Επικαιρότητα

“Ο Πόλεμος κατά των Ναρκωτικών” στην Ελλάδα -από τον Κώστα Σκλιάμη

By Κώστας Σκλιάμης

January 29, 2016

O “Πόλεμος κατά των Ναρκωτικών” ή “War on Drugs” θεωρείται από πολλούς ως αποτυχημένος και συνεχώς αυξάνονται οι φωνές που καλούν σε τερματισμό του.

Ο “Πόλεμος κατά των Ναρκωτικών” κηρύχθηκε από τον Ρίτσαρντ Νίξον το 1971 και έχει οδηγήσει εκατομμύρια πολίτες πακοσμίως σε φυλάκιση. Επιπλέον, υπολογίζεται ότι ήδη έχει κοστίσει πάνω από ένα τρισεκατομμύριο δολάρια παγκοσμίως.

Αυτός ο πόλεμος στοχεύει στην εξάλειψη των ναρκωτικών από τις κοινωνίες μας και επακολούθως  στην μείωση και εξάλειψη της κατανάλωσης/χρήσης. Αντίθετα, βλέπουμε ότι δεν έχει επιτύχει τίποτα απο αυτά τα δύο.  Η εγκληματική αγορά συνεχίζει να αυξάνεται και να πλουτίζει,  οι κυβερνήσεις δαπανούν τεράστια ποσά στην αστυνομία και στη ποινική δικαιοσύνη και αθώοι πολίτες διώκονται ποινικά και φυλακίζονται για χρήση και κατοχή ναρκωτικών. Οι αποτυχημένες πολιτικές για τα ναρκωτικά αποτελούν επίσης εκτροπή των δημόσιων πόρων από τις δαπάνες για την υγεία και την εκπαίδευση.

Ο “Πόλεμος κατά των Ναρκωτικών” στην ουσία είναι ένας “Πόλεμος κατά των χρηστών/καταναλωτών”, καθώς ποινικοποιεί την χρήση, διώκει τους χρήστες/καταναλωτές και τους αντιμετωπίζει ως εγκληματίες αντί να τους βοηθάει. Το αποτέλεσμα είναι να ονομάζει εγκληματίες απλούς πολίτες που αναζητούν είτε ψυχαγωγία είτε ιατρικη περίθαλψη, αντί να τους προστατεύει από δυνητικές αρνητικές συνέπειες της χρήσης/κατανάλωσης και απο πιθανά ιατρικά οφέλη (πχ. Ιατρική κάνναβη).

Η πρόθεση της απαγόρευσης και η ιδέα της εξάλειψης των ναρκωτικών από τον κόσμο με την κήρυξη ενός “πολέμου κατά των χρηστών/καταναλωτών” είναι αποτυχημένη για έναν απλό λόγο: Δεν μειώνει την κατανάλωση ναρκωτικών. Επιπλέον, δεν υπάρχει εμφανής συσχέτιση μεταξύ της  σκληρότητας της προσέγγισης μιας χώρας στα ναρκωτικά και της επιθυμίας των ενηλίκων για χρήση των ναρκωτικών.

Στην Ελλάδα, απο την αρχή των μνημονίων το 2010, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Ελληνικής Αστυνομίας, έχουν συλληφθεί και κατηγορηθεί περίπου 65.000 πολίτες για υποθέσεις ναρκωτικών. Ξέρουμε ή φανταζόμαστε πόσο έχει στοιχίσει ψυχολογικά, ηθικά, οικονομικά ακόμα και επαγγελματικά η σύλληψη σε αυτούς του 65.000 πολίτες.  Επιπλέον όμως, αυτές οι 65.000 συλλήψεις γεννούν ερωτήματα. Μπορεί η κυβέρνηση και τα αρμόδια υπουργεία να απαντήσουν: Πόσοι αστυνομικοί εργάστηκαν για αυτές τις 65.000 συλλήψεις? Πόσες εργατοώρες αφιέρωσαν για τις συλλήψεις και τις μεταφορές των συλληφθέντων-κατηγορούμενων? Πόσες εργατοώρες αφιέρωσαν δικαστές-εισαγγελείς-δικαστικοί υπάλληλοι σε αυτές τις υποθέσεις? Πόσες άλλες δικαστικές υποθέσεις θα μπορούσαν να έιχαν εξεταστεί αν δεν υπήρχαν οι 65.000 υποθέσεις ναρκωτικών? Πόσα στοίχισαν στο σύνολο αυτές οι υποθέσεις σε ώρα και χρήμα στον φορολογούμενο?

Ενάντια σε αυτόν τον παραλογισμό, όλο και πληθαίνουν οι φωνές μεταρρύθμισης. Οι μεταρρυθμιστές των ναρκωτικών υποστηρίζουν ότι η αποποινικοποίηση των ναρκωτικών (χρήση/κατοχή για προσωπική χρήση) σέβεται τα δικαιώματα του χρήστη και δεν τον αντιμετωπίζει ως εγκληματία ενώ ταυτόχρονα απελευθερώνει κρατικούς πόρους (αστυνομία, δικαστικό σύστημα) . Επιπλέον, οι μεταρρυθμιστές υποστηρίζουν ότι η νομιμοποίηση της κάνναβης (ψυχαγωγικής και ιατρικής) θα καταπολεμούσε το παράνομο εμπόριο, θα προστάτευε τον χρήστη/καταναλωτή και θα δημιουργούσε φορολογικά έσοδα καθώς η νομιμοποίηση συνοδεύεται από ρύθμιση και φορολόγηση. Επιπλεόν, πολλοί εστιάζονται στη νομιμοποίηση της ιατρικής κάνναβης βασιζόμενοι σε αποδεδειγμένα ιατρικά οφέλη αυτής.

Πολλά κράτη και πολλές πολιτείες των Η.Π.Α, έχουν εκδηλώσει την επιθυμία τους να βάλουν ένα τέλος στον “Πόλεμο κατά των Ναρκωτικών”. Πολλές κυβερνήσεις έχουν επανεκτιμήσει την προσέγγισή τους και έχουν απομακρυνθεί από τα κατασταλτικά μέτρα, την απαγόρευση και τον “Πόλεμο κατά των Ναρκωτικών”. Αντίθετα έχουν επενδύσει τους πόρους τους στις πολιτικές που βασίζονται στις αρχές της δημόσιας υγείας, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, την ανάπτυξη και την ανθρώπινη ασφάλεια. Άλλες μέσω της αποποινικοποίησης όλων των ναρκωτικών (πχ. Πορτογαλία απο το 2001) , άλλες μέσω της αποποινικοποίησης της κάνναβης (Ολλανδία, Ισπανία, Τσεχία, Χιλή, Κολομβία, Μεξικό, Τζαμάικα), άλλες μέσω της νομιμοποίησης ιατρικής κάνναβης (23 Πολιτείες των Η.Π.Α) και άλλες μέσω της νομιμοποίησης της ψυχαγωγικής κάνναβης (Όρεγκον, Κολοράντο Αλάσκα, Ουάσινγκτον, Ουρουγουάη, Ισπανία-Κοινωνικές Λέσχες Κάνναβης, Ολλανδία-coffee shops, ενώ πρόσφατα ο Καναδάς εκδήλωσε την ίδια επιθυμία).

Όσοι ελπίζουν σε μια μεταρρύθμιση αναμένουν μια αναθεώρηση των συμβάσεων των Ηνωμένων Εθνών ώστε οι εθνικές κυβερνήσεις, να αποκτήσουν μεγαλύτερη ευχέρεια για να σχεδιάσουν τις εθνικές τους πολιτικές, και να προχωρήσουν είτε σε αποποινικοποίηση είτε σε νομιμοποίηση. Τώρα είναι η ώρα για τους πολιτικούς όλων των κομμάτων και όλες τις κυβερνήσεις ανά τον κόσμο να παραδεχτούν τη αποτυχία του “Πολέμου κατά των Ναρκωτικών” και να υιοθετήσουν το αίτημα για μεταρρύθμιση.

Τον Απρίλιο του 2016 πολλές χώρες θα συναντηθούν στη Νέα Υόρκη για την Ειδική Σύνοδο της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών (UNGASS) για τα ναρκωτικά, η πρώτη από το 1998. Νωρίτερα στις 10 του Φεβρουαρίου 2016, θα λάβει χώρα η Άτυπη Διαδραστική Διαβούλευση με τους ενδιαφερομένους για την Ειδική Σύνοδο της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών για το θέμα των ναρκωτικών, όπου θα είναι μια ευκαιρία για όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη να συμβάλουν περαιτέρω στην εν εξελίξει προπαρασκευαστική διαδικασία για την UNGASS 2016.

Μπορεί η κυβέρνηση και τα αρμόδια υπουργεία να μας απαντήσουν στα προηγούμενα ερωτήματα περί του κόστους της απαγόρευσης και του “Πολέμου κατά των Ναρκωτικών στην Ελλαδα? Επίσης, μπορούν να μας απαντήσουν ποια είναι η θέση της κυβέρνησης για την αποποινικοποίηση των ναρκωτικών, τη νομιμοποίηση της ιατρικής κάνναβης , τη νομιμοποίηση της ψυχαγωγικής κάνναβης, και τι θέση θα πάρουν τον Απρίλιο στο  UNGASS?

Αν θέλουμε πραγματικά να βρούμε αποτελεσματικές λύσεις στο θέμα των  ναρκωτικών χρειάζεται άμεσα να δοθούν απαντήσεις, χρειάζεται πολιτικό θάρρος και νέες ιδέες. Τέλος, χρειάζεται μεταρρύθμιση και υιοθέτηση πολιτικών που θα σέβονται τον χρήστη/καταναλωτή ναρκωτικών, θα βασίζονται στις αρχές της δημόσιας υγείας, των ανθρωπίνων και ατομικών δικαιωμάτων και την ανθρώπινη ασφάλεια.