Σέβη Νικολιουδάκη
Την ώρα που οι περισσότερες δραστηριότητες έχουν περιοριστεί εξαιτίας του Covid-19, η κυβέρνηση επιταχύνει τα σχέδια προέκτασης προβλητών στον Πειραιά -τα οποία θα υλοποιηθούν από την Cosco.
Η προέκταση του λιμανιού, της οποίας η έναρξη σύμφωνα με Δελτίο Τύπου του Ο.Λ.Π Α.Ε έγινε στις 25/02/20, αφορά το νότιο κομμάτι της πόλης και στοχεύει στην δημιουργία ενός νέου terminal κρουαζιέρας το οποίο θα εκτείνεται από το λιοντάρι του Πειραιά μέχρι την Πειραϊκή ακτή (Σταυρός Πειραϊκής) αγγίζοντας τα 22.000 τ.μ., με προϋπολογισμό 120 εκ. ευρώ. Υπολογίζεται ότι στην έκταση αυτή θα εξυπηρετούνται 4 κρουαζιερόπλοια άνω των 350μ. το καθένα, χωρητικότητας 4.000 ατόμων. Να τονιστεί δε, πως η εκτέλεση του έργου συγχρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης μέσω του Άξονα Προτεραιότητας 7 του ΠΕΠ Αττικής 2014-2020 και όχι εξολοκλήρου από τον ίδιο τον Ο.Λ.Π Α.Ε..
Το πρώτο βήμα για την υλοποίηση του Masterplan της Cosco είναι να μπαζωθούν 135 θαλάσσια στρέμματα και να κατασκευαστούν προβλήτες 1,5χλμ μήκος μέσω της βυθοκόρησης δηλαδή παίρνοντας κομμάτια από τον -μολυσμένο- βυθό του Πειραιά και της ευρύτερης περιοχής του. Οι συνέπειες που επακολουθούν από ένα τέτοιο εγχείρημα, βάσει μελέτης που διεξήχθη από τον Mη Κυβερνητικό Φορέα Αρχιπέλαγος, είναι:
- Φαινόμενο σκίασης: αυξημένη θολερότητα μειώνοντας έτσι τη διείσδυση του φωτός και ενδεχομένως θέτοντας σε κίνδυνο τις διεργασίες της φωτοσύνθεσης φυτοπλαγκτού, μακροφυκών και θαλάσσιων φυτών.
- Μηχανικές βλάβες στους βενθικούς θαλάσσιους οργανισμούς.
- Βιοδιαθεσιμότητα και βιοσυσσώρευση ρύπων στην τροφική αλυσίδα με δυνατότητα βιοαποικοδόμησης και επομένως ύπαρξη κινδύνων για τον άνθρωπο. Πέραν τον βαρέων μετάλλων άλλοι ρύποι που ενδέχεται να εμπεριέχονται σε διάφορες συγκεντρώσεις στα βυθοκορήματα περιλαμβάνουν: α) Καρκινογόνες ουσίες που περιλαμβάνονται στα υφαλοχρώματα β) Το αρσενικό, το κάδμιο, ο χαλκός, ο υδράργυρος, το νικέλιο, ο μόλυβδος, ο ψευδάργυρος και τα παράγωγα αυτών μπορεί να είναι ιδιαίτερα επιβλαβή, ενώ η χρόνια έκθεση ακόμα και σε χαμηλά επίπεδα έχει δυσμενείς βιολογικές επιδράσεις π.χ. γενετικές ανωμαλίες στα θαλάσσια είδη, γ) Υπολείμματα φυτοφαρμάκων τα οποία είναι πολύ βιοδραστικά, δ) Υδρογονάνθρακες και παράγωγα αυτών που μπορεί να προκαλέσουν έντονη τοξικότητα, δημιουργία καρκινωμάτων και καταστολή ανάπτυξης οργανισμών
- Σοβαρή είναι η απειλή για τα είδη προς εξαφάνιση, καθώς δεν υπάρχει σήμερα διαθέσιμη μεθοδολογία για την εκτίμηση των επιπτώσεων πολλαπλών στεσογόνων παραγόντων στο οικοσύστημα, επομένως πρέπει να ληφθεί υπόψη η αρχή της πρόληψης όπως ορίζεται από τη Σύμβαση της Βαρκελώνης.
- Ανυπολόγιστη θα είναι η ζημιά που θα προκληθεί στην αέρια ρύπανση. Η πόλη του Πειραιά όντας η 3η πόλη σε όλη την Ευρώπη με τον τοξικότερο αέρα, αφήνοντας πίσω μεγάλα λιμάνια όπως το Rotterdam και το Amsterdam, θα ανέβει στην κατάταξη όταν το έργο θα έχει υλοποιηθεί και τα γιγαντιαία κρουαζιερόπλοια που έρχονται θα εκπέμπουν τους ρύπους τους. Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Transport & Environment αναφέρει ότι στο λιμάνι του Πειραιά η εκπομπή ρύπων ήταν 120 φορές μεγαλύτερη από εκείνη των οχημάτων.
- Τα καρκινογόνα ιζήματα που θα αποκολληθούν από τον βυθό του Πειραιά, του Κερατσινίου και του Περάματος θα ριχθούν ανάμεσα στην Σαλαμίνα και την Αίγινα γεγονός που θα κάνει τεράστιο πλήθος της χλωρίδας και της πανίδας της θάλασσας αν όχι να εξαφανιστεί να μεταναστεύσει αλλού με αποτέλεσμα και την οικονομική καταστροφή που θα υποστούν οι αλιείς των νησιών.
- Τέλος, η άφιξη των 4.000 ατόμων που υπολογίζονται να καταφθάνουν ανά κρουαζιερόπλοιο στις όχθες του Πειραιά θα καταστήσει ακόμη δυσμενέστερη την μετακίνηση των ντόπιων.
Ας δούμε όμως τι συνέβη σε χώρες που προέβησαν στην δημιουργία ενός τέτοιου έργου, με πιο πρόσφατο το παράδειγμα του Great Barrier Reef της Αυστραλίας, το 2011. Με την πρώτη κιόλας βυθοκόρηση του λιμανιού Gladstone και της περιοχής Curtis Island στο Queensland παρατηρήθηκε τεράστια μαζική θνησιμότητα στα ψάρια, ενώ η θνησιμότητα σε θαλάσσια θηλαστικά και χελώνες διπλασιάστηκε σε διάστημα μόλις 9 μηνών. Όπως αναφέρεται στη μελέτη του archipelago.gr αλλά και σε δημοσίευμα εκείνης την περιόδου από την The Guardian, η ευρύτερη περιοχή επηρεάστηκε σε βαθμό που η αλιεία κατέρρευσε, έπειτα από πρόκληση σοβαρών ασθενειών στα πιο εμπορικά ψάρια ως αποτέλεσμα της αυξημένης θολερότητας, αλλά και των τοξικών ουσιών που εισήλθαν στην τροφική αλυσίδα. Φυσικά, κανείς από τους ψαράδες δεν αποζημιώθηκε καθώς δεν μπορούσαν να αποδείξουν ότι οι ασθένεια των ψαριών οφειλόταν στα τοξικά ιζήματα.
Προσθετικά, όπως αναφέρεται και σε πρακτικό της Δημόσιας Αρχής Λιμένων – την οποία το Υπ. Ναυτιλίας επιθυμεί να καταργήσει – ο εκπρόσωπος του ΕΛ.ΚΕ.Θ.Ε. ( Ελληνικό Κέντρο Θαλάσσιων Ερευνών) Β. Καψιμάλης:
«Το λιμάνι είναι βεβαρημένο με ρύπους από πετρελαιοειδή, βαρέα μέταλλα κλπ. Αυτό είναι γνωστό. Εμείς που αναλύουμε τα χημικά συστατικά των βυθοκορημάτων, βλέπουμε τεράστιες τιμές που για τα επιστημονικά δεδομένα είναι πολύ υψηλές, δηλαδή βρίσκονται στο Θεό! Ωστόσο, κάποιος που έχει αναλάβει να τα ρίξει στη θάλασσα μπορεί να μας πει ότι αυτό το υλικό δεν είναι ρυπασμένο με βάση την ελληνική νομοθεσία, γιατί δεν υπάρχουν θεσμοθετημένες οριακές τιμές ρύπων»
Αναφορά προς την Γενική Γραμματεία Καταπολέμησης της Διαφθοράς έγινε στις 23/09/19 από το ΙΝΚΑ – ΔΙ.ΚΑ.Π, πιστοποιημένο σωματείο καταναλωτών με έδρα τον Πειραιά και μέλος της Γενικής Ομοσπονδίας Καταναλωτών Ελλάδος (ΙΝΚΑ-ΓΟΚΕ). Βασικό θέμα της αναφοράς είναι οι σοβαρές ελλείψεις και παραβάσεις της Ελληνικής και Ευρωπαϊκής Νομοθεσίας στον φάκελο της αδειοδότησης του έργου.
Εν ολίγοις γίνεται λόγος για:
- Την επικίνδυνη και παράνομη επεξεργασία τοξικών αποβλήτων δίπλα στην πυκνοκατοικημένη περιοχή της Πειραϊκής (σπίτια, σχολεία, νοσοκομεία κλπ), παρακάμπτοντας έτσι της απαιτήσεις της Ελληνικής και Ευρωπαϊκής Νομοθεσίας (Πρακτικά Διαβούλευσης 2018). Φυσικά, δεν υπάρχει ούτε λήψη μέτρων για την προστασία των πολιτών!
- Την αποδοχή των επιχειρημάτων του ΟΛΠ. Α.Ε. από το ΣτΕ ότι δεν είναι υποχρεωμένος να εφαρμόζει την Ελληνική και Ευρωπαϊκή Νομοθεσία περί Ιδιωτικών και κυρίως Δημοσίων Συμβάσεων, κάτι που δε συμφωνεί με την αρχική απόφαση ένταξης του έργου στο ΠΕΠ Αττικής 2014-2020 και κατά συνέπεια δεν μπορεί να θεωρείται πλέον δικαιούχος χρηματοδότησης.
- Για την μη τέλεση διαβούλευσης ώστε να τεθεί η απαραίτητη Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) για το κυκλοφοριακό πρόβλημα που θα επιβαρύνει τον ήδη καταπονημένο Πειραιά, αποτέλεσμα του τεράστιου αριθμού ατόμων που θα χρειάζονται επιπλέον πουλμαν για να μεταφερθούν. Μελέτη δεν έχει γίνει επίσης ούτε για την ατμοσφαιρική ρύπανση, αλλά και την διαχείριση των βυθοκορυμάτων.
Δυστυχώς, οι μόνοι που αγωνίζονται για την ανατροπή του Master plan είναι κάποιοι από τους κατοίκους του Πειραιά οι οποίοι έχουν συστήσει διαδικτυακές ομάδες προσπαθώντας να αναδείξουν το θέμα. Επίσης, έχουν ξεκινήσει και δικαστικό αγώνα στέλνοντας εξώδικο στους Υπουργούς Ναυτιλίας και Περιβάλλοντος καθώς και στην Περιφέρεια Αττικής. Καμία κινητοποίηση για την αποτροπή του έργου δεν βλέπουμε από περιβαλλοντικές οργανώσεις αλλά και συντονισμένα από τα κόμματα την αντιπολίτευσης που παρουσιάζουν περιβαλλοντικές ευαισθησίες.
Όπως αντιλαμβανόμαστε, οι μόνοι ζημιωμένοι εδώ θα είναι το περιβάλλον και ο άνθρωπος και ο μόνος κερδισμένος ο επενδυτής.
Πηγές:
https://inkadikap.blogspot.com/2019/08/blog-post.html
https://www.marineconservation.org.au/pollution-great-barrier-reef/