Από τον Άγγελο Χριστοφίδη
«Πάμε να κάνουμε κάτι όμορφο». Πάντα μου άρεσε αυτή η φράση. Μέσα από την απλότητά της αναδύονται πανίσχυρες, γοητευτικές έννοιες, καταλύτες που τράβηξαν τους ανθρώπους μπροστά, μέσα στη χαοτική ύφανση της ιστορίας. Σκοπός, σχέδιο, δράση, αποφασιστικότητα, ομαδικότητα, ομορφιά. Σε μια κοινωνία όπως η σημερινή, με κατεστραμμένη πυξίδα, αποσαθρωμένη, καθημαγμένη και προδομένη, με την απογοήτευση, την εξουθένωση και την αδράνεια να συμπλέκονται και να στροβιλίζονται σαν μια τρομακτική δίνη που μας τραβάει όλο και πιο βαθιά στον πυθμένα της οριακής επιβίωσης και του αφανισμού, είναι δύσκολο ακόμα και αυτό το πρώτο, μικρό βήμα. Να ανοίξεις τον χάρτη και να χαράξεις πορεία. Είναι, όμως, τώρα, ακόμα πιο επιτακτικό.
Το να πολεμάς για την ίδια τη ζωή, ενάντια στα κακοήθη μορφώματα της εξουσίας και των δορυφόρων της που με ακόρεστη απληστία κατατρώνε τις σάρκες της κοινωνίας και της πατρίδας, είναι ο ευγενέστερος σκοπός. Το να καταγγέλλεις, με πράξεις και λόγια, την εφαρμογή αυτής της εγκληματικής βιοπολιτικής, βάσει της οποίας η πλειονότητα των ανθρώπων χωρίζεται σε αυτούς που συμφέρει να ζήσουν, είναι δηλαδή πρόσφοροι για εκμετάλλευση και σε εκείνους που αφήνονται να πεθάνουν, καθώς αξιολογούνται ως λογιστική ζημιά και περιττό βάρος, τους αδύναμους, τους απόμαχους και απόκληρους, είναι ένα ιερό καθήκον.
Με αυτά πάντα κατά νου και έχοντας παρακολουθήσει από την αρχή την αγωνιστική πορεία του Μητροπολιτικού Κοινωνικού Ιατρείου Ελληνικού, γεννήθηκε, τελευταία ημέρα του Αυγούστου, η ιδέα ενός μικρού κωπηλατικού διάπλου, παράκτια της Αττικής, όπου θα καλούσαμε τον κόσμο να συνεισφέρει στο έργο του Ιατρείου, δωρίζοντας φάρμακα για τους ανασφάλιστους συνανθρώπους μας, και, επιπλέον, θα θέταμε το αίτημα της δημόσιας δωρεάν υγείας. Έστειλα μήνυμα στον Γιώργο Βήχα την ίδια μέρα και ανταποκρίθηκε αμέσως. Αυτό που δεν ήξερα ήταν ότι ο Γιώργος ήταν και ο ίδιος κωπηλάτης και όταν με ρώτησε αν μπορεί να συμμετάσχει κι εκείνος στον διάπλου, η απάντηση ήταν αυτονόητη και η χαρά διπλή. Ο απόπλους θα δινόταν κάτω από τον ναό του Ποσειδώνα στο Σούνιο, με τερματισμό στο Ελληνικό, που είναι και η έδρα του Ιατρείου.
Ορίσαμε χρονοδιάγραμμα και ξεκινήσαμε να το δουλεύουμε. Κάθε εγχείρημα, ανεξαρτήτως επιπέδου δυσκολίας, είναι μια σοβαρή υπόθεση και θα πρέπει να προσεγγίζεται με επαγγελματισμό σε όλους τους τομείς, από τη σύνθεση της ομάδας, μέχρι την επιμελητεία, την ασφάλεια, το επιχειρησιακό σκέλος και, βέβαια, την επικοινωνία, από τη στιγμή μάλιστα που η αποστολή θα έχει δημόσιο, κοινωνικό και ακτιβιστικό χαρακτήρα. Τα τελευταία χρόνια μας απασχόλησε ιδιαίτερα το δίλημμα του αν θα πρέπει να δίνουμε συνεντεύξεις παντού ή, τέλος πάντων, όπου μας καλούν, προκειμένου να απευθυνθούμε σε όσο το δυνατόν ευρύτερο κοινό ή θα πρέπει να είμαστε επιλεκτικοί, μη παρέχοντας ηθική νομιμοποίηση με την παρουσία μας σε όσα Μέσα έχουν εξευτελίσει κάθε έννοια δεοντολογίας και αμεροληψίας, στη λυσσώδη –σε βαθμό γελοιότητας- προσπάθειά τους να προωθήσουν τα συμφέροντα των ιδιοκτητών τους. Καταλήξαμε στο δεύτερο, έστω κι αν τα μηνύματά μας θα κατέληγαν αναπόφευκτα σε λιγότερους αποδέκτες, αφενός για λόγους συνειδησιακούς αλλά και γιατί αυτή η ίδια η πράξη εμπεριείχε τον δικό της μικρό συμβολισμό.
Η κύρια απρόβλεπτη παράμετρος σε ό,τι έχει να κάνει με τη θάλασσα είναι πάντα ο καιρός. Πέντε μέρες πριν τον απόπλου, ένα σύστημα πάνω από την Αδριατική δείχνει να κινείται ανατολικά και μολονότι είναι ακόμα νωρίς για να προβλεφθεί το πώς ακριβώς θα εξελιχθεί και από πού θα περάσει, είναι βέβαιον ότι θα φέρει έντονα φαινόμενα, μεγάλη πτώση θερμοκρασίας, βροχές και καταιγίδες. Τελικά ξέσπασε το βράδυ της Παρασκευής, λίγες ώρες πριν τον απόπλου. Για το Σάββατο θα είχαμε να παλέψουμε μόνο ένα τεσσάρι από δυτικά-βορειοδυτικά και την Κυριακή μπουνάτσα όλη μέρα.
Πρωί Σαββάτου. Εφτά σκάφη με ισάριθμους κωπηλάτες στέκουν στη μικρή παραλία του Σουνίου, κάτω από τον ναό του θεού της θάλασσας, και λίγο μετά γλιστρούν στο νερό σκάβοντας τις πρώτες κουπιές. Ο μικρός στόλος βρίσκει γρήγορα τον ρυθμό του πάνω απ’ τα κύματα, με αόρατα νήματα ελεύθερης βούλησης, εμπιστοσύνης, συντροφικότητας, εσωτερικής πειθαρχίας και αυτοπειθαρχίας να ενορχηστρώνουν τα κουπιά σε μια αρμονική συμφωνία. Και όπου η κατάσταση ζόριζε, μία κουβέντα ενθάρρυνσης κι ένα χαμόγελο έρχονταν να πυροδοτήσουν την καύση νέων, κρυμμένων αποθεμάτων ενέργειας από τα κατάβαθα της ψυχής. Στον Πάτροκλο μικρή στάση και μετά ορτσάρισμα έξω απ’ την Ανάβυσσο, απάγκιασμα στην Αρσίδα και ροπές στα τελευταία μίλια της μέρας μέχρι το Μαύρο Λιθάρι, για διανυκτέρευση.
Κυριακή, νωρίς το πρωί και πάλι μέσα στο νερό για το τελευταίο σκέλος. Θάλασσα κι ουρανός έχουν σμιλευτεί σε ένα. Ο ήλιος ανεβαίνει και ζεσταίνει το πρόσωπο. Κάθε μέτρο, κάθε κουπιά, όλο και πιο κοντά στον τερματισμό, αλλά και πιο κοντά στην εσωτερική γαλήνη που πάντα φέρνει η εκπλήρωση του σκοπού. Αντίθετα από τα ειωθότα στον σύγχρονο, δυστοπικό εργασιακό βίο, τα φαινόμενα της αποξένωσης, του ανταγωνισμού ακόμα και μεταξύ των μελών μιας ομάδας, που ρητά και υπόρρητα ενθαρρύνονται στον κανιβαλισμό και στο πάτημα επί πτωμάτων, στην κατάδοση των φυλακισμένων μεταξύ τους, κατά το περιβόητο δίλημμα, ελλείψει εμπιστοσύνης, της χειραγώγησης δια της απειλής και της βίας, της κυριαρχίας του ιδιοτελούς, του αδίστακτου, του ψεύτικου και του χείριστου, αυτή η μικρή κωπηλατική ομάδα δείχνει πάνω στη ρότα της για Ελληνικό, πώς θα μπορούσε να μοιάζει το καινούργιο. Ο καθένας βάζει τη δική του ψυχή και το σύνολο δουλεύει ρολόι. Όλοι με το ίδιο πάθος και την ίδια ανιδιοτέλεια στην υπηρεσία της κοινής αποστολής.
Οι γάστρες γλιστράνε απαλά στη μικρή παραλία του τερματισμού. Οι άνθρωποι του Μητροπολιτικού Ιατρείου ταξινομούν τα φάρμακα που μαζεύτηκαν. Μικρά παιδιά παίζουν γύρω από τα σκάφη. Όλοι μαζί για μια τελευταία φωτογραφία και ραντεβού για το επόμενο. Εκεί όπου το όμορφο θα καταυγάσει και πάλι με την αλήθειά του το σκοτάδι γύρω μας. Non velat umbra diem.
Άγγελος Χριστοφίδης, συνιδρυτής και κωπηλάτης του South Evian Gulf team