Συνέντευξη του Στράτου στον Abraham Gefuropoulos και στο Νόστιμον Ήμαρ
Διαβάστε εδώ το Α’ μέρος της συνέντευξης
Οι νέοι θα δώσουν την απαιτούμενη «επιτάχυνση» και την ώθηση με τις καινούργιες ιδέες τους για να αλλάξουν προς το καλύτερο τα πράγματα .
Ονειρεύεστε; Καλά εντάξει, τί ρωτάω; Φυσικά και το κάνετε. Όλοι ονειρευόμαστε. Αυτό που θα ήθελα να μάθω στην πραγματικότητα είναι για τις επιθυμίες που κρύβονται στη καρδιά σας. Τί λαχταράτε στα αλήθεια; Υγεία; Βελτίωση των οικονομικών σας συνθηκών διαβίωσης; Παγκόσμια Ειρήνη;
Όποιος και αν είναι ο κρυφός σας πόθος, το σίγουρο είναι ότι αποτελεί τη σανίδα σωτηρίας σας. Η ελπίδα εκπλήρωσης του, σας γεμίζει με εκείνη την πολύτιμη και ζωογόνα ενέργεια που παίζει το ρόλο του καταλύτη στη καθημερινότητά σας. Γεγονός θεμιτό, μιας και πως αλλιώς θα μπορούσατε να ανταπεξέλθετε στις δυσκολίες της ζωής σας;
Εγώ προσωπικά, θα λάτρευα αν μπορούσα με κάποιο «μαγικό» τρόπο, να δραπετεύσω από τις συμβάσεις και τους περιορισμούς της εικονικής -μη πραγματικής- φυλακής μου και να ανακαλύψω τον Κόσμο εκ νέου, στη καθάρεια μορφή του.
Όχι, δεν την έχω δει Neo, ούτε επιθυμώ να διαλύσω τα δεσμά του Matrix, επειδή έτσι μου κάπνισε. Και φυσικά δεν έχω τάσεις επίδοξου Μεσσία. Νομίζω δηλαδή… Όχι, θέλω να ανακαλύψω τον τετραδιάστατο χώρο, έστω και για ένα λεπτό, απλά έτσι. Ίσως γιατί απλά γουστάρω να παρακολουθήσω μία «εξαιρετική» επίπεδη φαρσοκωμωδία που προβάλλεται αδιαλείπτως στις κινηματογραφικές αίθουσες της επίγειας τρισδιάστατης πραγματικότητας μας.
Η συγκεκριμένη παίζεται από τις απαρχές του κατασκευασμένου, θνητού μας χρόνου και είναι ταινία φρίκης. Οι αισθήσεις μας βρίσκονται αλυσοδέσμιες της φαιδρότητας που διέπει την ανθρώπινη ματαιοδοξία. Παρακολουθούμε έντρομοι μερικούς κόκκους σκόνης με έπαρση Τιτάνων να αιματοκυλούν τον κόσμο ολάκερο, προσφέροντάς τον βιαίως, σπονδή στον αποκρουστικό βωμό της Μωροφιλοδοξίας τους.
Πόλεμοι και καταστροφές για άχρηστα οικονομικά οφέλη. Ανθρωποθυσίες και αιματοκυλισμένες διεκδικήσεις για μερικά σκάρτα εδάφη, με το μέγεθος μυρμηγκιού σε μία συμπαντική κλίμακα θεώρησης των πραγμάτων.
Σκοπιανοί, Φινλανδοί και Μακεδόνες Στρατάρχες της άκρατης φιλαυτίας. «Μεγάλοι» Αλέξανδροι και Αδόλφοι, όλοι στο μέγεθος του μικροβιακού ακραίου εθνικιστικού καρκινώματος, να ορέγονται κατακτήσεις και τρανές αυτοκρατορίες. Είναι να γελάει κανείς…
Πραγματικά θα ξεκαρδιζόμουν στα γέλια, αν βέβαια πρώτα δεν έκλαιγα από τα νεύρα μου. Εδώ ψηλά, στον τετραδιάστατο κόσμο, τα πάντα είναι εύθυμα. Δεν υπάρχουν διαξιφισμοί για ονομασίες. Ούτε συλλαλητήρια και (κρυφο) νεοναζί. Οι «αγανακτισμένοι» πολίτες είναι κλεισμένοι στα σπίτια τους και παρακολουθούν τα fake news της ημέρας, ακούγοντας στο ραδιόφωνο τα κηρύγματα μίσους της Εκκλησίας της «πανάγαθης αγάπης».
Καλά εντάξει και μετά ξύπνησα…
Η συζήτηση μου πάντως με τον αστρονόμο κύριο Στράτο Θεοδοσίου (Πρόεδρος της Ένωσης Ελλήνων Φυσικών- Μέλος του Σώματος Ομοτίμων Καθηγητών ΕΚΠΑ), υπήρξε πραγματική και με βοήθησε έστω και για λίγο να εκπληρώσω το όνειρο μου. Να ξεφύγω από τα τετριμμένα μου.
Ευελπιστώ όσοι αγαπητοί φίλοι και φίλες έχετε την ευγενή καλοσύνη και τον απαραίτητο χρόνο (είπαμε κατασκεύασμα, αλλά ιδιαίτερα ανθεκτικό στις αλλοιώσεις του Νου) για να διαβάσετε τη συνέντευξη, να τη βρείτε το ίδιο εποικοδομητική με μένα. Εύχομαι από καρδιάς να αποτελέσει την αφορμή για νέους προβληματισμούς. Για ένα καινούριο ξεκίνημα.
Και για να μη ξεχνιόμαστε! Το δικό μας διαστρικό ταξίδι συνεχίζεται απρόσκοπτα χωρίς εμβλήματα, σημαίες και θυρεούς μεγαλοϊδεατισμού, με μοναδική συνδρομή, αυτή του διαστημόπλοιου της Φαντασίας μας.
Με καύσιμα την πίστη και τη θέληση μας πιάνουμε ταχύτητες που ξεπερνούν αυτές του φωτός και μέσα από τις «σκουληκότρυπες» που συνδέουν τις μελανές με τις λευκές οπές, εκτοξευόμαστε στον πραγματικό κόσμο. Φτάνουμε επιτέλους στο Σύμπαν που αγαπήσαμε, εκεί που οι επίπλαστες αισθήσεις μας περνάνε σε δεύτερη μοίρα και η Αλήθεια γίνεται κτήμα μας μέσω της Αγάπης και της Αλληλεγγύης.
Γιατί εκεί έξω είναι το Σπίτι μας. Εκεί έξω ακόμα και ο Φόβος φαντάζει μικροσκοπικά ασήμαντος…
Ο σκληρός ανταγωνισμός που παρατηρείται εντός των τειχών της κοινότητας των Φυσικών, οφείλεται στη διαφορετική οπτική γωνία ερμηνείας των επιστημονικών δεδομένων; Πίσω από αυτό τον όχι και τόσο υγιή ανταγωνισμό, ελλοχεύουν παιχνίδια εξουσίας και οικονομικά συμφέροντα; Προσκόμματα όχι μόνο ηθικής δεοντολογίας, αλλά και απτά εμπόδια στην προσπάθεια της ερευνητικής μελέτης.
Θα έλεγα ότι ο σκληρός, πράγματι, ανταγωνισμός που παρατηρείται εντός των τειχών της κοινότητας των Επιστημόνων γενικώς και όχι μόνον Φυσικών, δεν οφείλεται σε κάποια έστω διαφορετική οπτική γωνία ερμηνείας των δεδομένων. Αυτό θα έλεγα ότι πιθανότατα θα ήταν και θετικό.
Νομίζω, όμως, ότι πίσω από όλα αυτά κρύβονται προσπάθειες ανέλιξης ορισμένων εις βάρος κάποιων άλλων. Ένας ανελέητος, σκληρός και όχι υγιής ανταγωνισμός. Ενίοτε ελλοχεύουν παιχνίδια εξουσίας, όπως προεδρίες, αντιπροεδρίες, διευθυντιλίκια, μελλοντικοί πιθανοί στόχοι για κάποια θέση στην Ακαδημία Αθηνών και όχι μόνον. Υπάρχουν επίσης πολιτικές αντιπαλότητες και σε Σχολές όπως η Ιατρική και η Νομική παίζονται και πολλά οικονομικά συμφέροντα.
Γιατί αυτός και όχι εγώ…, ακούγονται ενίοτε διαδρομικά κάποιες φωνές, και όλα αυτά κυρίως για το «ονόρε», ενώ δεν σκεφτόμαστε σχεδόν ποτέ το φθαρτό της ύπαρξής μας.
Ο επιστήμονας πρέπει να υποστηρίζει τη νέα ιδέα του με σθένος, αλλά να διατηρεί έως το τέλος την αμφιβολία του για την ορθότητά της. Κι αν αποδειχτεί λάθος να βγαίνει πρώτος αυτός ο ίδιος και να το παραδέχεται. Αλλιώς…, δεν γίνεται επιστήμη, αλλά ψευδοεπιστήμη με το να επιμένουμε και να στηρίζουμε τη λαθεμένη θεωρία μας και να προσπαθούμε να αποδείξουμε τη δήθεν αξία της.
Αλλά και στην ίδια την Επιστήμη, αυτή καθεαυτή, πολλές φορές τα πράγματα δεν είναι έτσι όπως φαίνονται. Όπως αναφέρει ο Τζέιμς Γουότσον, νομπελίστας, μαζί με τον Κρικ, το 1962, στη Φυσιολογία-Ιατρική για την ανακάλυψη του DNA: «Η επιστήμη σπάνια προχωρά με τον αταλάντευτα ευθύ και λογικό τρόπο που φαντάζονται όσοι βρίσκονται απέξω. Ενίοτε δεν προέχουν τα ιδεώδη και η σκληρή δουλειά, αλλά ο ανταγωνισμός, η επιθετικότητα και η «αρπαγή» πειραματικών δεδομένων από άλλους».
Προσκόμματα, λοιπόν, όχι μόνο ηθικής δεοντολογίας, αλλά και απτά εμπόδια στην προσπάθεια μιας ερευνητικής μελέτης. Ωστόσο, εκείνο που πρέπει να τονιστεί στην Επιστήμη είναι η ίδια η ανακάλυψη, όχι το πώς έγινε, ούτε ποιος την έκανε. Ενίοτε στη λέξη «ποιος» παίζεται όλο το παιχνίδι. Αυτό ακριβώς θεώρησε ότι συνέβη και στον ίδιο, ο σπουδαίος Αυστριακός βιοχημικός Έρβιν Τσάργκραφ (Erwin Chargaff, 1905-2002) και πικρόχολα δήλωσε για τους δύο νομπελίστες, Γουότσον και Κρικ: «Το γεγονός ότι στις μέρες μας τέτοιοι πυγμαίοι ρίχνουν τέτοιες γιγαντιαίες σκιές δείχνει μόνο πως έχει βραδιάσει».
Μπορείτε να μας εξηγήσετε τη διαδικασία της Κοσμογονίας, του Big Bang; Τι «υπήρχε» πριν από τη Μεγάλη Έκρηξη; Υπάρχουν άλλες θεωρίες για τη γέννηση του Σύμπαντος; Για το πώς ξεκίνησαν όλα;
Μεγάλη Έκρηξη (Big Bang) είναι μια κοσμολογική θεωρία σύμφωνα με την οποία το Σύμπαν δημιουργήθηκε από μια υπερβολικά πυκνή και θερμή κατάσταση ενός απειροελάχιστου ατομικού πυρήνα σε «ανυπαρξία», πριν από 13,8 δισεκατομμύρια έτη, με μια απότομη και εκθετική διαστολή του. Ακολούθησε η τάχιστη και τεράστια εξέλιξή του, το ξεδίπλωμά του, μέσα στον τρισδιάστατο χώρο και τον χρόνο.
Η Θεωρία της Μεγάλης Έκρηξης (Big Bang), μολονότι αποδεκτή από μεγάλο πλήθος επιστημόνων, εντούτοις δεν είναι τέλεια, αφού δημιουργεί μια σειρά ερωτημάτων στα οποία δεν δίνεται απάντηση. Για παράδειγμα:
- Η Θεωρία της Μεγάλης Έκρηξης προβλέπει ότι το Σύμπαν που προκύπτει από αυτή πρέπει να είναι μικρό, γεγονός, που – όπως παρατηρούμε– δεν ισχύει.
- Δεν εξηγεί το γιατί το Σύμπαν πρέπει να είναι ομογενές και ισότροπο (δηλαδή το ίδιο παντού κατά μέσο όρο και σε οποιαδήποτε χρονική στιγμή).
- Δεν εξηγεί τι υπήρχε πριν από τη Μεγάλη Έκρηξη.
- Δεν εξηγεί πώς δημιουργήθηκαν οι συγκεκριμένοι φυσικοί νόμοι και όχι κάποιοι άλλοι. Γιατί δηλαδή ο χώρος περιγράφεται από τρεις διαστάσεις και ο χρόνος από μία;
Προκειμένου να δοθεί απάντηση σε κάποια απ’ αυτά τα ερωτήματα ο Alan Harvey Guth (1947- ), καθηγητής Φυσικής στο Μ.Ι.Τ. πρόσθεσε το 1980, στη Big Bang Theory την ιδέα ότι στην αρχή της δημιουργίας η διαστολή του Σύμπαντος γινόταν με ταχύτητα μεγαλύτερη από αυτήν του φωτός! Το «πληθωριστικό του Σύμπαν» προέρχεται από ένα μοναδικό σημείο –πολύ μικρότερο από ένα άτομο – το οποίο διαστελλόταν ταχύτατα για μικρό χρονικό διάστημα, πριν συμβεί η Μεγάλη Έκρηξη.
Με αυτόν τον τρόπο μπόρεσε, τουλάχιστον, να εξηγήσει με το πληθωριστικό μοντέλο του, το για ποιον λόγο το Σύμπαν έχει τόσο μεγάλες διαστάσεις. Ας σημειωθεί ότι η διαστολή του Σύμπαντος, και ως εκ τούτου η επίδραση της σκοτεινής ενέργειας, δεν ήταν πάντα σταθερή αλλά άλλαξε από την εποχή του Big Bang.
Για παράδειγμα στο πολύ πρώιμο σύμπαν – κάπου 10–35 δευτερόλεπτα μετά το Big Bang – δηλαδή στην εποχή του πληθωρισμού υπήρξε μια άλλη περίοδος τρομερής επιτάχυνσης ή εκθετικής επιτάχυνσης, που δεν γνωρίζουμε ακριβώς τι την προκάλεσε. Είναι πιθανό ότι υπήρχε τότε ένα άλλο είδος σκοτεινής ενέργειας. Μετά τον πληθωρισμό υπήρξε τόσο πολύ μάζα σε τόσο κοντινή απόσταση που κυριάρχησε η Βαρύτητα και η επέκταση έτσι επιβραδύνθηκε.
Κάτι που διήρκεσε περίπου μέχρι το μέσον της ζωής του Σύμπαντος. Όμως, περίπου 7 δισεκατομμύρια χρόνια πριν, το Σύμπαν άρχισε να διαστέλλεται με επιτάχυνση, γιατί μόνο μέχρι τότε η ύλη (η Βαρύτητα) μπορούσε να επιβραδύνει την επέκταση. Σε εκείνο το σημείο, η δύναμη της σκοτεινής ενέργειας άρχισε να γίνεται αισθητή και το Σύμπαν άρχισε να επιταχύνεται και πάλι.
Η τύχη όμως του Σύμπαντος εξαρτάται άμεσα από την επιτάχυνση και βεβαίως από τη σκοτεινή ενέργεια. Αν συνεχίσει έτσι για πάντα τότε το Σύμπαν θα οδηγηθεί σε ένα πολύ σκοτεινό και ψυχρό τέλος, και αυτό είναι το μόνο που μπορούμε να προβλέψουμε.
Σε αντιδιαστολή, θα πρέπει να θυμόμαστε ότι δεν γνωρίζουμε τι προκαλεί όχι μόνο την τρέχουσα επιτάχυνση, αλλά δεν γνωρίζουμε και τι προκάλεσε την επιτάχυνση κατά τη διάρκεια του πληθωρισμού στην απαρχή του Σύμπαντος. Εκείνος ο πληθωρισμός ξαφνικά σταμάτησε και η διαστολή του Σύμπαντος άρχισε να επιβραδύνεται. Ποιος γνωρίζει τι θα γίνει στη συνέχεια;. Θα πρέπει λοιπόν να σκεφτόμαστε ότι η τύχη του Σύμπαντος πρέπει να παραμείνει στην κατηγορία του άγνωστου, μέχρι να παρουσιαστεί κάποια ιδέα ή εκδοχή προκειμένου να εξηγήσει τον λόγο που προς το παρόν επιταχύνεται.
Τι είναι η σκοτεινή υλοενέργεια; Μπορεί να παρατηρηθεί και τι μπορεί να κρύβεται στους κόλπους της;
Όσον αφορά τη σκοτεινή υλοενέργεια δεν γνωρίζουμε τι είναι στην πραγματικότητα, αλλά προς το παρόν οι ερευνητές χρησιμοποιούν τον όρο «σκοτεινή ενέργεια» τρόπον τινά σαν ένα συμβολικό όνομα προκειμένου να περιγράψουν τα χαρακτηριστικά αυτού του άγνωστου ακόμα μυστηρίου που κάνει τον χώρο να αναπαράγεται γρηγορότερα, επιταχύνοντας τη διαστολή του Σύμπαντος.
Όπως ανέφερα και σε παραπάνω ερώτηση, το σύνολο της ύλης και της ενέργειας στο Σύμπαν παρουσιάζεται με τη μορφή μιας ορισμένης ενέργειας του κενού. Παλαιότερα, είχαμε πιστέψει ότι το Σύμπαν, λόγω της μάζας του, τελικά θα επιβραδυνόταν. Αντί αυτού οι παρατηρήσεις έδειξαν ότι η διαστολή του επιταχύνεται συνεχώς.
Σήμερα οι ειδικοί επιστήμονες δέχονται πλέον ότι η ύλη, που παρατηρούμε, αποτελεί μόλις το 4% της ύλης του Σύμπαντος γιατί το μεγαλύτερο μέρος του το αποτελεί η μυστηριώδης ενέργεια της απωστικής δύναμης, της αντιβαρύτητας που το αναγκάζει να διαστέλλεται με εξωπραγματική επιτάχυνση.
Θεωρούν ακόμα ότι ένα ποσοστό γύρω στο 22% του Σύμπαντος αποτελεί τη λεγόμενη «σκοτεινή ύλη», που δεν έχει καμία σχέση με τη σκοτεινή ενέργεια, εκτός από την ικανότητά της(!) να μην ανιχνεύεται από τις μεθόδους ανίχνευσης που χρησιμοποιούμε σήμερα. Αυτό σημαίνει ότι η σκοτεινή ύλη δεν αλληλοεπιδρά με το φως. Συμπεραίνουμε όμως την ύπαρξή της από την κίνηση των γαλαξιών. Δηλαδή περιστρεφόμενοι γαλαξίες θα έπρεπε να διαλυθούν αν μαζί με τη γνωστή ύλη δεν υπήρχε και η σκοτεινή ύλη να συγκρατεί βαρυτικά τις φυγόκεντρες τάσεις.
Αναφερόμενος πάλι στη μυστηριώδη σκοτεινή ενέργεια που προκαλεί αυτό το περίεργο φαινόμενο στο Σύμπαν, σημειώνω ότι δεν γνωρίζω τη φύση της ούτε εγώ ούτε οι ειδικοί επιστήμονες που επιδιώκουν «μανιωδώς» να ανακαλύψουν εκείνα τα παρατηρησιακά στοιχεία που θα τους βοηθήσουν να βρουν τις συγκεκριμένες απαντήσεις.
Ο Αϊνστάιν, λόγω του φιλοσοφικού του υποβάθρου, πίστευε σε ένα στατικό Σύμπαν. Έτσι, αρχικά διόρθωσε τις εξισώσεις του τοποθετώντας σε αυτές έναν διορθωτικό παράγοντα που τον ονόμασε κοσμολογική σταθερά (Λ#0): Gμν + Λ gμν = k Tμν.
Μέσω αυτού αντισταθμίζονταν οι επιπτώσεις της Βαρύτητας και έτσι το Σύμπαν παρέμενε στατικό.
Όπως είδαμε, οι παρατηρήσεις του Edwin Hubble έδειξαν στον Αϊνστάιν ότι το Σύμπαν διαστελλόταν και έτσι η κοσμολογική σταθερά (Λ) ήταν περιττή. Ο Αϊνστάιν θεώρησε την κοσμολογική σταθερά ως το μεγαλύτερο σφάλμα της επιστημονικής ζωής του και την απάλειψε από τις εξισώσεις του (Λ=0).
Ωστόσο, σήμερα στην Κβαντομηχανική, οι επιστήμονες είδαν ότι η κοσμολογική σταθερά (Λ) θα μπορούσε μάλλον να ταυτιστεί με τις επιπτώσεις εκείνων των σωματιδίων που εμφανίζονται και εξαφανίζονται αυθόρμητα σε κάθε κενό χώρο. Μήπως λοιπόν, είχε και πάλι κάποιο δίκιο ο Αϊνστάιν;
Οι κοσμολόγοι μιλούν πλέον για την πέμπτη ουσία (αιθήρ), και θεωρούν ότι υπάρχει ένα μεγάλο πρόβλημα που σχετίζεται με τη λεγόμενη κοσμολογική σταθερά. Αυτό αναφέρουν σε σχετική εργασία τους ο B. Leibundgut και ο J. Sollerman: «Στις σύγχρονες σωματιδιακές θεωρίες ο «αιθήρ» συνδέεται με την ενέργεια του κενού, αλλά αυτές οι θεωρίες δίνουν μια τιμή για την ενέργεια του κενού που είναι 50 φορές μεγαλύτερη από ότι δίνουν οι αντίστοιχες κοσμολογικές παρατηρήσεις.
Μολονότι αυτό ήταν ένα πραγματικά μεγάλο πρόβλημα, τουλάχιστον για τους υπερκαινοφανείς, υπερπηδήθηκε θεωρώντας μια πολύ μικρή τιμή της κοσμολογικής σταθεράς (Λ), πολύ μικρότερη από τη μονάδα (<1). Έτσι, αρκετοί σύγχρονοι κοσμολόγοι επεξεργάζονται τα λεγόμενα μοντέλα της πέμπτης ουσίας, δηλαδή του αιθέρα. Εντούτοις τούτο απαιτεί την εισαγωγή ενός νέου πεδίου και του αντίστοιχου δυναμικού, ώστε να επεξηγούνται οι παρατηρήσεις».
Σήμερα, οι περισσότεροι από τους θεωρητικούς των στοιχειωδών σωματιδίων πιστεύουν ότι χρειαζόμαστε νέες εξηγήσεις και στρέφονται στους πειραματικούς φυσικούς για περισσότερα δεδομένα.
Τα τελευταία στοιχεία είναι ότι οι πειραματικοί φυσικοί εργάζονται πάνω στο Πείραμα Nearby Supernova Factory. Αυτό ήδη έχει εξετάσει περισσότερους από 500 λαμπρούς υπερκαινοφανείς τύπου Ia προκειμένου να διερευνηθεί η φύση της σκοτεινής ενέργειας. Επίσης, προετοιμάζεται μελλοντικά μια αποστολή της NASA: η Joint Dark Energy Mission, που θα μελετήσει υπερκαινοφανείς και θα επιδιώξει με άλλες τεχνικές να εξερευνήσει τη φύση και την επιρροή της σκοτεινής ενέργειας.
Οι απόψεις είναι πολλές. Έτσι, ειδικοί φυσικοί δεν αποκλείουν τίποτα. Θεωρούν ότι η σκοτεινή ενέργεια θα μπορούσε να είναι οτιδήποτε. Στο άλλο άκρο ο καθηγητής Δήμος Καζάνας στη NASA σε πρόσφατη δημοσίευσή του θεωρεί ότι σκοτεινή ύλη δεν υφίσταται.
Και άλλοι αστρονόμοι υποστηρίζουν ότι ίσως η σκοτεινή ύλη να μην είναι «τόσο» σκοτεινή, υπονοώντας ότι θα βρεθούν μοντέλα ή όργανα για να εξηγήσουν τη φύση της. Άλλωστε θα εκτοξευτεί σύντομα από τη NASA το WFIRST (Wide Field Infrared Survey Telescope), ένα ευρέως πεδίου τηλεσκόπιο στο υπέρυθρο, για τη διαλεύκανση των μυστηρίων της σκοτεινής ύλης, αλλά και για την αναζήτηση εξωπλανητών, επεκτείνοντας το έργο του διαστημικού τηλεσκοπίου Kepler.
Οι μελανές οπές είναι πιθανό να εσωκλείουν μέσα τους εκτός από τεράστιες ποσότητες ενέργειας, τα μυστικά του Σύμπαντος. Πώς αντιμετωπίζονται σήμερα οι μαύρες τρύπες;
Η μελέτη των θεωρητικών αυτών αντικειμένων άρχισε στα μέσα της δεκαετίας του 1960 από τον Ρώσο αστροφυσικό Igor D. Novikov (1935- ), προτού καθιερωθούν ακόμη οι γνωστοί πλέον όροι «μελανή και λευκή οπή».
Ας δούμε όμως τα πράγματα πιο ψύχραιμα για τα μυστικά του Σύμπαντος. Το ερώτημα αν μπορώ να κάνω ένα ταξίδι στον χρόνο έχει θετική(;) απάντηση. Σύμφωνα με την κβαντική θεωρία πεδίου η δομή του χωροχρόνου αποτελείται από ένα πύκνωμα μικροσκοπικών «σηράγγων» που ενώνουν τον χώρο με τον χρόνο και τις ονομάζουμε στη σύγχρονη Αστροφυσική σκουληκότρυπες.
Υπό αυτή την έννοια στοιχειώδη σωματίδια, όπως τα νετρίνο, μπορούν να μπουν σε αυτές τις σήραγγες και να βρεθούν έτη φωτός μακριά στην άλλη άκρη του Γαλαξία μας ή σε άλλους γαλαξίες. Εντάξει για τα νετρίνο. Εμείς όμως τι κάνουμε; Δυστυχώς, πρέπει πρώτα να λύσουμε κάποια εγγενή προβλήματα.
Έτσι, για να χρησιμοποιήσουμε μια σκουληκότρυπα –που σημειωτέον θεωρητικά θα κάνει να φαίνονται σαν παιγνίδι τα μακρινά διαστημικά ταξίδια– θα πρέπει αυτή να ενώνει τους χρόνους και τα μέρη στα οποία θέλουμε να ταξιδέψουμε. Δηλαδή, πρέπει να βρούμε έναν τρόπο να συνδέσουμε το ένα άκρο της με μια μαύρη τρύπα. Επίσης, θα πρέπει να βρούμε μία μέθοδο αφενός μεν για μεγεθύνουμε την –κβαντικής κλίμακας– σκουληκότρυπα, αφετέρου δε για να κρατήσουμε ανοιχτές την είσοδο και την έξοδό της.
Απίθανα πράγματα, αφού για την ώρα αυτό είναι αδύνατο, αφού οι σκουληκότρυπες θεωρούνται ιδιαιτέρως ασταθείς και κλείνουν σε κλάσματα του δευτερολέπτου. Τούτο σημαίνει ότι η Φυσική πρέπει να μας προσφέρει ένα νέο υποθετικό είδος ύλης με απωθητική βαρύτητα! Και βέβαια οι ενέργειες που θα χρειαστούν για ένα τέτοιο εγχείρημα θα είναι αστρονομικές!
Ωστόσο, εδώ και χρόνια οι κβαντικοί φυσικοί τηλεμεταφέρουν σωματίδια αντιγράφοντας τις πληροφορίες που περιγράφει κάποιο σωματίδιο, τις οποίες επικολλούν σε ένα άλλο πιο μακρινό. Δυστυχώς, είμαστε ακόμα μακριά από την κατανόηση της παράδοξης αίσθησης της ροής του χρόνου και του «διπλού» ταξιδιού μέσα σε αυτόν!
Οι αόρατες, απροσδιόριστες και αινιγματικές μελανές οπές μέσα από τις σκουληκότρυπες Αϊνστάιν-Ρόσεν ίσως σε οδηγούν σε άλλους παράλληλους ή αντιπαράλληλους κόσμους. Δηλαδή σε «άλλους χωροχρόνους», σε «χώρους μαγικούς». Στους χώρους αυτούς, ένα ταξίδι που –από μαθηματικής απόψεως δεν μπορεί να αποκλειστεί– οι έννοιες «πριν», «τώρα», «μετά» έχουν νόημα μόνον όταν αναφέρονται σε «γεγονότα» της ίδιας τοπικότητας.
Το ταξίδι στον χρόνο «προσδιορίζεται» από τη θεωρία της Γενικής Σχετικότητας. Οι βασικές αρχές της θεωρίας του Άλμπερτ Αϊνστάιν δείχνουν ότι ο χρόνος «κυλάει» πιο αργά σε περιοχές με ισχυρή Βαρύτητα. Αυτό πολύ απλά πάει να πει ότι προκειμένου να κατασκευαστεί μια «μηχανή του χρόνου» πρέπει να αλληλοσυνδεθούν δύο περιοχές στις οποίες ο χρόνος θα ρέει με διαφορετική ταχύτητα.
Ας θεωρήσουμε λοιπόν τη Γη και τον ορίζοντα γεγονότων μιας μελανής οπής, όπου τα ισχυρά βαρυτικά πεδία κάνουν τον χρόνο να ρέει υπερβολικά αργά. Αν λοιπόν μπορούσαμε να κάνουμε ένα ταξίδι από τη Γη προς τη μελανή οπή (και εάν φυσικά δεν εξαϋλωνόμασταν πλησιάζοντας προς τα εκεί) θα ταξιδεύαμε πίσω στον χρόνο εφόσον στη Γη, αυτός αντιστοίχως ρέει πολύ γρηγορότερα από ότι στη μελανή οπή!
Ωστόσο, οι μελανές οπές συνδέονται με το μυστήριο και τον αρχέγονο φόβο του ανθρώπου για τη συντέλεια του κόσμου και την καταστροφή του. Η έννοια και η υφή της μελανής οπής δεν είναι πλήρως κατανοητή και –λόγω αυτού– αποτελεί το μεταίχμιο μεταξύ επιστήμης και φαντασίας. Επομένως, αυτή αντιπροσωπεύει τον θάνατο ενός υπερμαζικού αστεριού ή τη θύρα για ένα άλλο Σύμπαν τελείως διαφορετικό από το δικό μας; Μήπως, όμως, αποτελεί τη θύρα για ένα ταξίδι χωρίς επιστροφή;
Τη λύση ίσως θα δώσουν οι λευκές οπές, που προβλέπονται από τις εξισώσεις της Γενικής Θεωρίας της Σχετικότητας σαν μια χρονική αντιστροφή της κατάρρευσης –λόγω βαρύτητας– ενός σώματος. Η λευκή οπή απωθεί οτιδήποτε πλησιάσει κοντά της, ενώ εκπέμπει ύλη και φως προς το διάστημα. Δηλαδή, αποτελεί την αντίστροφη κατάσταση μιας μελανής οπής. Θεωρητικά λοιπόν μεταξύ δύο περιοχών του αναδιπλωμένου Σύμπαντος, σχηματίζεται η σκουληκότρυπα, που συνδέει μια μελανή με μια λευκή οπή.
Στο ένα άκρο αυτής της «σήραγγας» βρίσκεται η μελανή οπή που έλκει υλικό προς αυτήν, το οποίο –μέσω της σκουληκότρυπας– ταξιδεύει προς τη λευκή οπή από την οποία εκπέμπεται προς το εξωτερικό του Σύμπαντος, δημιουργώντας(;) ένα αντιπαράλληλο Σύμπαν. Όλα αυτά τα προβλέπει η θεωρία. Δεν ακούγονται όμως και σαν ένα πρωτότυπο σενάριο επιστημονικής φαντασίας;
Έχουμε μεγαλώσει μαθαίνοντας για την αξία που έχει η ύλη. Η εμπειρία μας είναι πλούσια και πικρή. Σε πολλές περιπτώσεις υποβαθμίζει τη σημασία της ζωής μας, εκφυλίζει τον πνευματικό μας κόσμο. Πουλώντας τη ψυχή μας στο «Διάβολο» περιορίζουμε τους ορίζοντες μας. Είναι τόσο σημαντική τελικά η Ύλη και τα παράγωγα της, όπως είναι το χρήμα;
Η αλήθεια είναι ότι στον Δυτικό Κόσμο έχουμε χάσει τις αρχές και τις αξίες μας. Έχουμε ξεχάσει την ηθική, θεός μας πια είναι το χρήμα και τα παράγωγά του και έτσι έχουμε μάθει τους νέους μας να αντιμετωπίζουν τη ζωή. Από πού και από ποιόν οι νέοι και οι νέες θα πάρουν το καλό παράδειγμα; Τα πάντα έχουν διαβρωθεί όχι μόνον στην πατρίδα μας, αλλά παγκόσμια.
Πλούσιος πλέον δεν είναι ο άνθρωπος με τα χαρίσματα, ο λιτός, ο φιλοσοφημένος, αλλά εκείνος που συσσωρεύει επίγεια αγαθά ασχέτως αν ο μισός πληθυσμός της χώρας του ή του πλανήτη λιμοκτονεί. Η ύλη, το χρήμα, τα υλικά αγαθά –όχι ότι δεν είναι καλά και χρήσιμα στη ζωή μας– αλλά δεν πρέπει να είναι για εμάς το παν, καθώς και η τεράστια συγκέντρωσή τους.
Δεν πρέπει να μας γίνει αυτοσκοπός, η συσσώρευση αγαθών και χρημάτων και εν τέλει «παν μέτρον άριστον». Δεν πουλώ την ψυχή μου και τον συναισθηματικό μου κόσμο στον διάβολο, μόνο και μόνο για να ζήσω μια τρυφηλή, ανούσια ζωή έχοντας πλούτη, αλλά παράλληλα έχοντας χάσει τους φίλους και τους συγγενείς μου.
Υπάρχει και η πνευματική ζωή. Ο Ήλιος, η θάλασσα, η ομορφιά της ζωής σε αυτόν εδώ τον παράδεισο που λέγεται Ελλάδα. Αντισταθείτε σε αυτήν την παράκρουση, καλό και συνετό άνθρωπο δεν σε κάνουν τα τεράστια σπίτια και τα όλο πιο δυνατά αυτοκίνητα. Νιώστε τη χαρά της ζωής, είναι τόσο λίγη αν το αναλογιστείτε…
Η Ιστορία μας είναι μία αδιάλειπτη περιπέτεια αντιθέσεων. Για κάθε Νεύτωνα υπάρχει ένας Τζένκινς Χαν και για κάθε Αϊνστάιν, ένας Χίτλερ. Φτάνουμε στις μέρες μας για να διαπιστώσουμε έντρομοι ότι ο κίνδυνος του Πυρηνικού Ολέθρου είναι αμεσότερος από ποτέ. Τα παιχνίδια διελκυστίνδας μεταξύ των απανταχού δικτατορίσκων οδηγούν σε αιματηρούς πολέμους και στη γιγάντωση των δαπανών σε οπλικούς εξοπλισμούς. Η Επιστήμη και η Τεχνολογία χρησιμοποιούνται κατά κύριο λόγο για την ανακάλυψη νέων βιοχημικών μηχανισμών εξόντωσης, αντί για την προώθηση της Παιδείας ή της Υγείας. Πόσο «λογική» φαντάζει η αυτοκαταστροφική μας προδιάθεση από μία πιο συμπαντική σκοπιά;
Η διαπίστωση της παραπάνω ερώτησης είναι η διαπίστωση όλων των σκεπτόμενων ανθρώπων. Ζούμε σε μια «επικίνδυνα» αναπτυσσόμενη παγκόσμια κοινωνία. Οι κίνδυνοι της αυτοκαταστροφής μας είναι άμεσοι. Αρκεί το πάτημα ενός κουμπιού και ο κόσμος όπως τον ξέρουμε δεν θα υπάρχει πια, αφού μετά βεβαιότητος και οι άλλοι, οι ιδεολογικά αντίπαλοι, θα απαντήσουν πατώντας τα δικά τους κουμπιά. Η γιγάντωση των δαπανών για εξοπλισμούς, είναι παραπλανητική, αφενός μεν δίνει θέσεις εργασίας, όπως έγινε με τον Χίτλερ στη Γερμανία, αφετέρου δε σε προετοιμάζει αναπόφευκτα για πόλεμο και για καταστροφές.
Αναλογίζομαι, καμιά φορά, μήπως είμαστε έτσι φτιαγμένοι; Μήπως αποζητάμε την αυτοκαταστροφή μας; Μήπως η δράση και η αντίδραση ούτως ή άλλως είναι ανθρώπινος νόμος; Σε έναν Σωκράτη το κώνειο, σε έναν Ιησού ο σταυρός, σε έναν Τζορντάνο Μπρούνο η Ιερή Εξέταση, σε έναν Αϊνστάιν ο Χίτλερ και πάει λέγοντας. Δεν θα έπρεπε οι φωτισμένοι ηγέτες να τα καταργήσουν όλα αυτά και να χρησιμοποιήσουν τις εφευρέσεις και την τεχνολογία για μια καλύτερη ζωή στη Γη;
Γιατί πρέπει να έχουμε συνεχώς νέα όπλα, αντί να έχουμε, για παράδειγμα, καλύτερους τρόπους εργασίας στους αγρούς; Γιατί θα πρέπει οι επιστήμονες να εργάζονται για πολεμικές βιομηχανίες και για τον στρατό ενσυνείδητα ή όχι; Οι ίδιοι, οι πρώτοι κατασκευαστές της ατομικής βόμβας τρόμαξαν από την ισχύ της. Ο R. Oppenheimer αναφώνησε: «Είμαι ο θάνατος ο καταστροφέας των κόσμων». Δεν ξέρω, αλλά οι επιστήμονες πολλές φορές χρησιμοποιούνται για την ανακάλυψη νέων πολεμικών μηχανισμών εξόντωσης, όπως έγινε με το Σχέδιο-Πρόγραμμα Μανχάταν και την κατασκευή της ατομικής βόμβας.
Ο εμπνευστής του ο R. Oppenheimer, όταν τελείωσε ο πόλεμος, αναφερόταν συνεχώς στο κοινό σαν να ήταν η ηθική συνείδηση εκείνων που είχαν εργαστεί στο Πρόγραμμα. Με κάποιο είδος ακατέργαστης αίσθησης, που καμία χυδαιότητα, κανένα χιούμορ, καμία υπερβολή δεν μπορεί αρκετά να εξαφανίσει, θα έλεγε αργότερα: «Οι φυσικοί γνωρίζουν την αμαρτία, και αυτή είναι μια γνώση που δεν μπορούν να χάσουν».
Ολοκληρώνοντας την απάντηση θα αναφερθώ στο βιβλίο «Επιβιώνοντας της Επιστήμης» του Ζαν-Ζακ Σαλομόν, παρουσιάζοντας τα σχόλια του καθηγητή κ. Σ. Βανδώρου: «Τη στιγμή που πέφτει η ατομική βόμβα στη Χιροσίμα η επιστήμη χάνει οριστικά την αθωότητά της. Όχι τόσο λόγω της πρωτοφανούς καταστροφής που επιφέρει ένα κατ’ αρχάς επιστημονικό επίτευγμα όσο γιατί συνιστά το αποτέλεσμα του γιγαντιαίου Manhattan Project, το οποίο, ως υπόδειγμα πλέον, θα μετασχηματίσει αμετάκλητα τους όρους διεξαγωγής της επιστημονικής έρευνας, τα αντικείμενά της, τις εφαρμογές και τις χρήσεις της.
Όχι βέβαια ότι ως τότε οι επιστήμονες είχαν τα χέρια τους πάντοτε καθαρά ούτε ότι δεν γνωρίζαμε πως το έργο τους χρησιμοποιείτο πότε για καλό και πότε για κακό σκοπό. Ήδη από τον 17ο αιώνα ο Φράνσις Μπέικον είχε επισημάνει τους δεσμούς γνώσης και εξουσίας και τις κυριαρχικές βλέψεις της τελευταίας».
Ποιες θα ήταν οι επιπτώσεις ενός μαζικού Πυρηνικού Ολοκαυτώματος; Θα μπορούσε να ορθοποδήσει ξανά η ζωή;
Θα επανέλθω και πάλι στο Πρόγραμμα Μανχάταν, επειδή από το Los Alamos ξεκίνησαν οι ατομικές βόμβες που έπεσαν στην Ιαπωνία και είναι, ευτυχώς μέχρι σήμερα, το μοναδικό δείγμα καταστροφής που έχουμε από ατομικές βόμβες. Το Σχέδιο Μανχάταν πέρα από τα τεράστια ηθικά και κοινωνικά διλήμματα που δημιούργησε είχε δυστυχώς και ορατά καταστροφικά αποτελέσματα. Οι δύο βόμβες που έπεσαν στις ιαπωνικές πόλεις «γεννήθηκαν» στα Εργαστήρια του Los Alamos.
Οι τρομακτικές συνέπειες τους δεν μπορούν να περιγραφούν καλύτερα από οποιονδήποτε άλλον πέρα από τους αυτόπτες μάρτυρες και τον φωτογραφικό φακό. Στις 6 και στις 9 Αυγούστου 1945, δύο ατομικές βόμβες έπεσαν στις ιαπωνικές πόλεις Χιροσίμα και Ναγκασάκι. Η Ιαπωνία παραδόθηκε στις 10 Αυγούστου του 1945, αφού 80.000 άνθρωποι σκοτώθηκαν ακαριαία!
Οι βόμβες που έπεσαν στη Χιροσίμα και το Ναγκασάκι ήταν στιγμές που όλη η Ανθρωπότητα θα ήθελε να διαγράψει από τη μνήμη της. Ορισμένοι βιάστηκαν να χαρακτηρίσουν τα δύο αυτά γεγονότα απλώς ως σφάλματα, για τα οποία μπορούν να ζητήσουν συγχώρεση μέσα στο πλαίσιο της άγνοιας.
Ποιός όμως μπορεί να συγχωρέσει κάτι για το οποίο οι αριθμοί και μόνον είναι τρομακτικοί; Οι φρικιαστικές αφηγήσεις των επιζώντων δεν σταμάτησαν ποτέ και ακόμα και σήμερα κάποιοι τις θυμούνται, αφού ζουν με τις συνέπειές τους. Ως τον Δεκέμβριο του 1945 άλλοι 60.000 άνθρωποι υπέκυψαν στις πολλαπλές τραυματικές συνέπειες της έκρηξης και στην πρώτη οξεία επίδραση της ραδιενέργειας, ανεβάζοντας τον συνολικό αριθμό στους 140.000 νεκρούς. Όχι από έναν πόλεμο ούτε από μία μάχη. Αλλά από δύο και μόνο ατομικές βόμβες… Οι καιροί είχαν αλλάξει… Οι τρομερές συνέπειες της ραδιενεργού μόλυνσης είναι ακόμα εκεί.
Σκεφτείτε τώρα τι θα συμβεί εάν «πέσουν» κάπου οι ισχυρότατες υδρογονοβόμβες που στην πιο απλή μορφή τους συγκριτικά είναι 100 έως και 1.000 φορές πιο καταστροφικές από ό,τι μια απλή ατομική βόμβα σχάσης. Ολική καταστροφή! Η Ανθρωπότητα –μεταλλαγμένη από τη μόλυνση– μάλλον θα επιζήσει σε μικρές ομάδες-νησίδες – μια κατάσταση που δεν θα θυμίζει σε τίποτα τη σημερινή ζωή μας.
Πολλοί διάσημοι αστροφυσικοί υποστηρίζουν ότι η ζωή στο πλανήτη Γη και κατ’ επέκταση εμείς οι ίδιοι, είναι αποτέλεσμα κάποιων εξελικτικών διαδικασιών με αφετηρία το διάστημα. Ουσιαστικά είμαστε Αστερόσκονη. Μπορείτε να μας περιγράψετε τη συγκεκριμένη διεργασία;
Οι καινοφανείς (novae) και οι υπερκαινοφανείς αστέρες (supernovae) είναι μια ιδιαίτερη κατηγορία εκρηκτικώς μεταβλητών αστεριών που αναλάμπουν ξαφνικά σε μια περιοχή του ουρανού αποκτώντας –ιδιαιτέρως οι υπερκαινοφανείς– πολλαπλάσια, από την αρχική τους, φωτεινότητα και έτσι πολλαπλάσια φαινόμενη λαμπρότητα.
Οι εκρήξεις των καινοφανών και των υπερκαινοφανών αστέρων εμπλουτίζουν τον μεσοαστρικό χώρο με βαρύτερα στοιχεία. Πράγματι, τα μέταλλα, δηλαδή όλα τα άλλα χημικά στοιχεία εκτός από το υδρογόνο και το ήλιον, δημιουργήθηκαν στους πυρήνες των αστέρων και διασκορπίστηκαν στο Διάστημα, από αυτές ακριβώς τις εκρήξεις. Άρα, η εμφάνιση της ζωής στον μικρό πλανήτη μας με τη μορφή που την ξέρουμε σήμερα, δηλαδή κυρίως ενώσεις του άνθρακα, του αζώτου, αλλά και του οξυγόνου, οφείλεται σε αυτή τη διασπορά των χημικών στοιχείων από τις παραπάνω εκρήξεις.
Σήμερα, λοιπόν, γνωρίζουμε ότι τόσο τα άστρα και οι πλανήτες όσο και εμείς οι άνθρωποι, όπως γράφω σε ένα ποίημά μου:
«Είμαστε Αστρογέννητοι»,
συνδυασμός στοιχείων,
απρόβλεπτη συνένωση
στάχτης καινοφανών!»
Εντούτοις, τα πράγματα πλέον προχώρησαν και γνωρίζουμε και από ποιο ακριβώς είδος αστρόσκονης είμαστε πλασμένοι… Βρετανοί αστρονόμοι χρησιμοποιώντας το διαστημικό τηλεσκόπιο Spitzer ανακάλυψαν, ήδη από το 2007, την κοσμική ύλη που εκπέμπεται στο Διάστημα από ένα κβάζαρ (quasar), δηλαδή έναν ημιαστέρα (quasi star) ή ραδιαστέρα ή μάλλον έναν ενεργό γαλαξία, όπως θεωρούμε τους κβάζαρς σήμερα, ο οποίος βρίσκεται σε απόσταση 8 δισεκατομμυρίων ετών φωτός από μας.
Οι αστρονόμοι με βάση την ανακάλυψη αυτή θεωρούν ότι όλοι οι πλανήτες που δημιουργήθηκαν πριν από πολλά δισεκατομμύρια χρόνια, συμπεριλαμβανομένης και της Γης, έχουν φτιαχτεί από υλικά που εκτόξευσε στο Διάστημα κάποιο κβάζαρ. Όσο κι αν δεν μοιάζει πολύ ποιητικό είμαστε «κβαζαρόσκονη». Πράγματι και αποδεδειγμένα η «έκρηξη ζωής» στη Γη προήλθε από μικροοργανισμούς που μεταφέρθηκαν είτε μέσω αστρόσκονης (κβαζαρόσκονης) είτε μέσω της πτώσης αστεροειδών ή μετεωριτών στην επιφάνεια της Γης.
Παρ’ όλα αυτά ο ακαδημαϊκός Πάνος Λιγομενίδης, σε μια διάλεξή του, στην Καλλιθέα, στις 28 Απριλίου 2010 –σε μια ημερίδα της Ένωσης Ελλήνων Φυσικών– είπε κάτι που το θεώρησα πολύ σημαντικό: «Όλοι εμείς είμαστε παρασκευάσματα της αστρικής γνώσης»!
Κρίνοντας από τους ωκεανούς των πλανητών και των Γαλαξιών που ο αριθμός τους αγγίζει το ασύλληπτο, δε μπορεί να μη σκεφτούμε σοβαρά την πιθανότητα να υπάρχουν και άλλες νοήμονες μορφές ζωής, πέρα από εμάς, κάπου εκεί έξω. Συνυπολογίζοντας τις μεγάλες αποστάσεις, αλλά και τα αποτελέσματα της Εξίσωσης του Drake, της Κλίμακας Καρσντάσεφ και του Παραδόξου του Φέρμι, πώς θα βλέπατε τη συγκεκριμένη προοπτική; Θα ήμασταν έτοιμοι για μία τέτοια κοσμοϊστορική συνάντηση;
Η αναζήτηση για ίχνη ζωής σε άλλους πλανήτες δεν έχει δώσει ακόμα αποτελέσματα. Δεν ισχύει όμως το ίδιο όσον αφορά τα συστατικά που θεωρούνται ότι αποτελούν τις πρώτες ύλες της. Το 2009 αυτά τα στοιχεία βρέθηκαν σε έναν εξωηλιακό πλανήτη τον HD 209458b ή Όσιρι, στον αστερισμό του Πηγάσου, αλλά και στην ουρά του κομήτη Wild2, κάνοντας τους ειδικούς να θεωρούν ότι οι συνθήκες για τη ζωή, έτσι όπως εμείς τη γνωρίζουμε, είναι τελικά αρκετά διαδεδομένες.
Ο αστρονόμος Ντάνκαν Φόργκαν (Duncan Forgan) από το Πανεπιστήμιου του St. Andrews, σε μια μελέτη του που δημοσιεύτηκε στη Διεθνή Επιθεώρηση Αστροβιολογίας, υπολόγισε τους νοήμονες πολιτισμούς που θα μπορούσαν να ζουν μόνο στον Γαλαξία μας από 361 έως 38.000! Τεράστιοι αριθμοί αντί για τους πέντε (5) της Εξίσωσης του Drake, που νομίζαμε ότι ήταν ένας αριθμός υπερεκτιμημένος!
Άρα στατιστικά υπάρχουν και άλλες νοήμονες μορφές ζωής κάπου εκεί έξω! Πέρα λοιπόν από τα τυχόν αποτελέσματα της Εξίσωσης του Drake, του Duncan Forgan, της Κλίμακας Καρντάσεφ και του Παραδόξου του Φέρμι υπάρχει η προοπτική μιας πιθανής «συνάντησης» κάποτε (άγνωστο όμως πότε…) μαζί τους.
Μάλιστα, τον Φεβρουάριο του 2008 στα γραφεία του ΟΗΕ συζητήθηκε μια οικουμενική στρατηγική για το θέμα της εξωγήινης ζωής.
Ωστόσο, στη συνέχεια, τον Νοέμβριο του 2009, το Υπουργείο Άμυνας της Μ. Βρετανίας ανέστειλε το Πρόγραμμα ΜοD UFO Desk, όπου καταγράφονταν επίσημα οι μαρτυρίες για τα UFO, ανακοινώνοντας ότι εδώ και 50 χρόνια δεν έχει σημειωθεί κάτι που θα έδειχνε απειλή για το Ηνωμένο Βασίλειο.
Παράλληλα, το 2010, ο αστροφυσικός Πωλ Ντέηβις (Paul Davies) κυκλοφόρησε, στη Μεγάλη Βρετανία ένα βιβλίο με τίτλο: Απόκοσμη σιωπή. Είμαστε μόνοι στο Σύμπαν; (The eerie silence: Searching for Ourselves in the Universe) όπου συνοψίζει τα 50 χρόνια αναζήτησης εξωγήινης ζωής.
Αναπάντεχα, όμως, τo ίδιο έτος, το 2010, στο Συνέδριο της Βασιλικής Εταιρείας της Αγγλίας για τα 350 χρόνια της, τέθηκαν ορισμένα κρίσιμα ερωτήματα, όπως:
– Πώς θα είναι οι εξωγήινοι;
– Θα έχουν φιλικές διαθέσεις ή θα θελήσουν να μας καταστρέψουν;
Ειδικότερα ο καθηγητής Σάιμον Μόρις (Simon Morris) από το Πανεπιστήμιο του Durham έδωσε τη σκοτεινή εκδοχή:
«Όχι απλώς θα μας μοιάζουν, αλλά μπορεί να έχουν τα ίδια ελαττώματα με εμάς – απληστία, βία, τάση για εκμετάλλευση ξένων πλουτοπαραγωγικών πηγών, όπως μετάλλων, καυσίμων και νερού…».
Και τότε… τα πράγματα φαντάζουν πολύ δύσκολα…
Είμαστε προικισμένοι με ένα ανεπανάληπτο χάρισμα, αυτό του Νου. Υπάρχουν περιθώρια εξέλιξης του εγκεφάλου μας; Τι επιφυλάσσει το μέλλον για τον άνθρωπο στα πεδία της επιστήμης και της τεχνολογίας;
Πράγματι, είμαστε προικισμένοι με ένα ανεπανάληπτο χάρισμα, αυτό του Νου. Σήμερα, πολλοί νευροεπιστήμονες, σε ειδικά Κέντρα μελέτης στο εξωτερικό, θεωρούν ότι ολόκληρος ο χώρος γύρω μας είναι γεμάτος από την ενέργεια πυκνών εγκεφαλικών ενεργειακών κυματισμών των ανθρώπων. Άρα, ναι υπάρχουν μεγάλα περιθώρια εξέλιξης του εγκεφάλου μας. Το πρόβλημα που πρέπει να αντιμετωπιστεί όμως είναι το πως θα προσανατολίσουμε την εγκεφαλική μας ενέργεια σε κάποιο συγκεκριμένο στόχο.
Μέχρι σήμερα μια τέτοια στόχευση επιτυγχάνεται από ελάχιστους ανθρώπους και με ειδική εκπαίδευση. Και εδώ υπεισέρχεται η Φυσική: στοχευμένη και προσανατολισμένη ενέργεια –ακόμα και του Νου– σημαίνει αύξηση της πυκνότητάς της, άρα και αύξηση της καμπυλότητας του χώρου μέσα στον οποίο διαδίδεται! Σκεφτείτε την ανάπτυξη των πολύ εξελιγμένων κβαντικών μικρο-υπολογιστών, το μέλλον που μας επιφυλάσσει η νανοτεχνολογία και η νανοεπιστήμη μαζί με τις εφαρμογές της και θα καταλάβετε τι εννοώ.
Στην εποχή μας, βρισκόμαστε μπροστά σε δύο νέα, αποδεικνυόμενα πειραματικά, επιστημονικά δεδομένα. Το πρώτο θεωρεί ότι ο άνθρωπος είναι δέκτης και επεξεργαστής ενεργειακών σημάτων, τα οποία μετασχηματίζει σε υλική πραγματικότητα. Το δεύτερο, ότι ο ανθρώπινος εγκέφαλος έχει τη δυνατότητα –μέσω της σκέψης– να εκπέμπει σήματα ικανά να επικοινωνούν με μηχανικές κατασκευές, αλλά και να τις κινούν.
Τα δύο προηγούμενα γεγονότα, όπως έχει δείξει με εργασίες του ο γνωστός καθηγητής Νευροεπιστημών Γεώργιος Παξινός από το Πανεπιστήμιο New South Wales της Αυστραλίας, μας οδηγούν στο συμπέρασμα ότι η επικοινωνία μέσω της σκέψης μεταξύ των ανθρώπων δεν είναι μία μεταφυσική, φιλοσοφική ή θεολογική ενόραση, αλλά μια υπαρκτή επιστημονική πραγματικότητα, η οποία αργά ή γρήγορα θα κατοχυρωθεί και θα επιτευχθεί πλήρως.
Μέσω της σκέψης ο άνθρωπος μπορεί να επικοινωνήσει με έναν άλλο εγκέφαλο, που αποδεδειγμένα μπορεί να λαμβάνει και να επεξεργάζεται ενεργειακά σήματα. Μια τέτοια όμως δυνατότητα επαναφέρει στο επιστημονικό πλέον προσκήνιο το φαινόμενο της τηλεπάθειας, δηλαδή την «άμεση μεταβίβαση σκέψης από ένα άτομο-πομπό σε ένα άλλο άτομο-δέκτη, χωρίς τη χρησιμοποίηση των συνηθισμένων αισθητηριακών διαύλων επικοινωνίας». Αυτός, είναι ένας ορισμός που δόθηκε το 1882 και έμελλε να χρησιμοποιηθεί στο μέλλον και από άλλα σημαίνοντα πρόσωπα στον χώρο της Ψυχιατρικής, όπως από τον Καρλ Γιούνγκ, τον Σίγκμουντ Φρόυντ κ.ά.
Επίσης δεν πρέπει να ξεχνάμε την τεράστια τεχνολογική πρόοδο που είναι βέβαιο πως θα δημιουργηθεί στις δομές και τα πρότυπα της ψηφιακής επικοινωνίας κατά τον 21ο αιώνα.
Ορισμένοι επιστήμονες όμως εκφράζουν και κάποιον σκεπτικισμό: Η τεράστια πρόοδος που έχει σημειωθεί και θα σημειωθεί ακόμα μεγαλύτερη στο μέλλον στον τομέα της Νευρολογίας, της Πληροφορικής και των Επικοινωνιών, οι διάφορες επαναστατικές μέθοδοι και τεχνολογίες που έχουν αναπτυχθεί, μήπως διαστρεβλωθούν και αντί να βρουν υγιείς και σωστές εφαρμογές χρησιμοποιηθούν στον στρατιωτικό τομέα και σε κακές υπηρεσίες επιβολής του νόμου;
Μήπως ακόμα χρησιμοποιηθούν για κακόβουλη υποκλοπή προσωπικών πληροφοριών; Όλα αυτά είναι πολύ σημαντικά προβλήματα και εδώ πλέον αναπτύσσεται ο κλάδος της Βιοηθικής. Πραγματικά, η ραγδαία ανάπτυξη των Φυσικών-Βιολογικών επιστημών, αλλά και της Νευρολογίας, καθώς και των Επικοινωνιών, όπως και η δυνατότητα παρέμβασης του ανθρώπου σε διάφορες βιολογικές – και όχι μόνον– διαδικασίες έκαναν απαραίτητη την ανάπτυξη αυτού του νέου γνωστικού αντικειμένου.
Ζούμε πράγματι σε ένα είδος εικονικής πραγματικότητας; Τι είναι το Μάτριξ και κατά πόσο μπορούμε να εμπιστευόμαστε τις αισθήσεις μας;
Αισθήσεις και πραγματικότητα ή μάλλον ανθρώπινες αισθήσεις και το αδιόρατο, ισότροπο και ομογενές Σύμπαν που μας περιβάλλει. Είναι άραγε άμεσο και αληθινό αυτό που αντιλαμβάνονται οι αισθήσεις μας; Υπάρχουν στην πραγματικότητα όλα αυτά που παρατηρούμε, αγγίζουμε, γευόμαστε και βλέπουμε;
Τι είναι στα αλήθεια αυτό που ονομάζουμε υλική πραγματικότητα; Για τη σύγχρονη επιστημονική σκέψη η αισθητή υλική πραγματικότητα, σε οποιοδήποτε επίπεδο, αποτελεί ένα Matrix, δηλαδή μια ψεύτικη εικόνα, μια εικονική πραγματικότητα την οποία δημιουργεί η ανθρώπινη φυσιολογία μέσω κάποιων εγκεφαλικών διαδικασιών.
Εκεί έξω στο Σύμπαν, υπάρχει μόνο υλοενέργεια η οποία, μεταφερόμενη –μέσω των αισθητηρίων οργάνων μας– σε συγκεκριμένα σημεία του εγκεφάλου μας, δημιουργεί την ψευδαίσθηση της πραγματικότητας. Δηλαδή: τις μορφές, τα σχήματα, τα όρια των αντικειμένων, αλλά και την οσμή, όπως και τη γεύση τους.
Η Θεωρία της Σχετικότητας που διατυπώθηκε από τον Άλμπερτ Αϊνστάιν στις αρχές του περασμένου αιώνα, σάρωσε την παλαιά Νευτώνεια Φυσική και οδήγησε τη σκέψη μας σε νέες ατραπούς γνώσης. Ποιά είναι όμως η θέση της Θεωρίας της Σχετικότητας πάνω σε αυτό το τόσο ουσιαστικό για την εξέλιξη του πολιτισμού μας θέμα; Είναι το παρατηρούμενο και μετρούμενο Σύμπαν κάτι το πραγματικό ή απλώς αποτελεί εικόνα μιας μη αισθητής αντικειμενικής πραγματικότητας;
Σύμφωνα λοιπόν με την Ειδική Θεωρία της Σχετικότητας η υλική συμπαντική πραγματικότητα δεν είναι τίποτα άλλο παρά «η προβολή» (το είδωλο, το καθρέφτισμα), όσων υπάρχουν στο πραγματικό, τετραδιάστατο, μη Ευκλείδειο και αθέατο Σύμπαν, πάνω σε έναν ψεύτικο τρισδιάστατο και Ευκλείδειο χώρο που φτιάχνουν πλαστά οι αισθήσεις μας. Τον χώρο αυτόν η Ειδική Θεωρία της Σχετικότητας τον ονομάζει χώρο Minkowski.
Εν τέλει, αυτό που θα πρέπει να αντιληφθούμε όλοι είναι πως ζούμε μέσα σε ένα Σύμπαν που δεν μπορούμε να το αντιληφθούμε μέσω των αισθήσεών μας και ότι αυτό και μόνον που μπορούμε να αντιληφθούμε δεν είναι παρά μια σκιά εκείνου που πραγματικά υπάρχει. Αυτό λοιπόν που αποκαλούμε ύλη και υλική πραγματικότητα είναι ένα Matrix, ένα σύνολο παραμορφωμένων και ελλιπών εικόνων μιας αόρατης, για την ανθρώπινη βιολογία, πραγματικότητας.
Το Σύμπαν βρίσκεται σε διαρκή κίνηση, τίποτα δε παραμένει σταθερό. Σε αντίθεση με ορισμένους εκπροσώπους της επίγειας Εξουσίας, που παραμένουν προσκολλημένοι στη θέση τους. Πώς κρίνετε την έμφυτη ικανότητα μας για αμφισβήτηση, για πάλη; Οι κοινωνικοί αγώνες απλά ακολουθούν το παράδειγμα των Αστεριών…
Πράγματι, το Σύμπαν βρίσκεται σε διαρκή κίνηση. Αρέσει, σε εμάς τους αστρονόμους, να λέμε ότι οι γήινοι ζούμε σε ένα βίαιο Σύμπαν, όπου τα πάντα βρίσκονται σε διαρκή κίνηση και εξέλιξη. Οι εκρήξεις των καινοφανών και των υπερκαινοφανών αστέρων, ο γαλαξιακός κανιβαλισμός, οι συγκρούσεις σμηνών γαλαξιών, καθώς και άλλα φαινόμενα είναι κάποια από τα «βίαια» γεγονότα που βρίσκονται συνεχώς σε εξέλιξη.
Η ήρεμη και στατική εικόνα που παρατηρούμε σε μεγάλες κλίμακες και σε αποστάσεις πολύ πέρα από τα όρια του ηλιακού μας συστήματος είναι μάλλον παραπλανητική και οφείλεται κυρίως στις πολύ μεγάλες χρονικές κλίμακες εξέλιξης των περισσοτέρων γεγονότων.
Εν κατακλείδι, τα πάντα στροβιλίζονται και αλλάζουν στο Σύμπαν και μόνο οι γήινοι άνθρωποι δεν θέλουν να το καταλάβουν αυτό. Η ομορφιά του καινούργιου βρίσκεται στην αλλαγή και την κινητικότητα. Οι νέοι θα δώσουν την απαιτούμενη «επιτάχυνση» και την ώθηση με τις καινούργιες ιδέες τους για να αλλάξουν προς το καλύτερο τα πράγματα.
Δυστυχώς κάτι απίθανοι «τύποι» διεθνώς, οι λεγόμενοι εκπρόσωποι της επίγειας Εξουσίας, έχουν στρογγυλοκαθίσει καλά και έχουν προσκολληθεί σε «καρέκλες» διοίκησης και εξουσίας. Δεν θέλουν ή δεν μπορούν να ακούσουν τον «αχό» του Σύμπαντος και δεν αφήνουν να ανθίσει το νέο.
Έχοντας ο ίδιος προσωπικά ασχοληθεί με την Προσωκρατική φιλοσοφία, θεωρώ ότι κάθε άνθρωπος έχει μέσα του έμφυτη την ικανότητα για αμφισβήτηση. Έμφυτο επίσης, όπως λέει και ο Πρωταγόρας, είναι το αίσθημα της ηθικότητας και της δικαιοσύνης.
Τις εξαιρέσεις, εκείνους δηλαδή τους ανθρώπους που δεν εντάσσονται σε ένα σωστό ηθικό και κοινωνικό σύστημα, η κοινότητα είναι υποχρεωμένη να τους παραμερίζει και να προχωράει μπροστά. Βεβαίως, όλα αυτά δεν γίνονται από μόνα τους και πρέπει να αναπτυχθούν με την κατάλληλη παιδεία.
H σημασία της είναι βασική, ενώ η έλλειψή της σε εκμαυλίζει και σε κάνει υποχείριο των διοικούντων. Να γιατί όλοι αυτοί επιχειρούν τη μείωση όχι της μόρφωσης, αλλά της παιδείας. Την κατάργηση της αριστείας, να γίνουμε όλοι ένας αμαθής «συρφετός», ένας ομοιόμορφος «όχλος» άμεσα χειραγωγούμενος. Τι κι αν φωνάζουν οι «γραφικοί», γιατί έτσι μας αποκαλούν, το σύστημα δουλεύει.
Η μακρόχρονη εμπειρία μου έχει δείξει ότι οι εργάτες, οι αγρότες, οι δίκαιοι και ηθικοί εργαζόμενοι, ο απλός λαός με μία φράση, πραγματικά είναι συμπαγής, εάν όμως δεν έχει ηγήτορες, έναν «μπροστάρη», δεν μπορεί να ξεσηκωθεί και να αλλάξει τις διαδικασίες και τα πράγματα έξω από το σύστημα. Χρειάζεται η σπίθα εκείνη που θα ανεβάσει τη «θερμοκρασία» στην κατάλληλη τιμή ούτως ώστε, όπως στα αστέρια αρχίζουν οι θερμοπυρηνικές αντιδράσεις έτσι να αρχίσει και να εξωτερικευθεί η έμφυτη ικανότητά μας για αμφισβήτηση προς ένα καλύτερο μέλλον.
Ολόκληρο το Σύμπαν βρίσκεται σε μια διαρκή διαδικασία εξέλιξης, αλλαγής και μετασχηματισμού υπακούοντας στους εσωτερικούς του νόμους. Έτσι πρέπει και οι άνθρωποι, υπακούοντας στην έμφυτη εσωτερική τους δράση να εξωτερικεύσουν δυναμικά, όπως τα αστέρια, την εποικοδομητική τους αντίδραση.
Πώς οραματίζεστε το μέλλον του Ανθρώπου; Τι ελπίζετε και ποιοι οι φόβοι σας για τη συνέχεια του κοσμικού μας ταξιδιού;
Στην εποχή μας, περνάμε σύντομα από έναν κόσμο επιστημονικής φαντασίας, που βλέπαμε σε κινηματογραφικές ταινίες, σε ένα κόσμο της Επιστήμης και της Τεχνολογίας. Οι σχέσεις μεταξύ Επιστήμης και Τεχνολογίας και η επίδρασή τους στη δομή ενός πολιτισμικού ρεύματος αποτελούν ένα από τα πιο πολυσυζητημένα θέματα της χρονικής περιόδου που διανύουμε.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχουν οι απόψεις που συνδέουν το περιεχόμενο της Επιστήμης και της Τεχνολογίας με την ανθρώπινη καθημερινότητα και τη σχέση της με την παραγωγική διαδικασία και την εργασία.
Ένα πολιτισμικό ρεύμα αναπτύσσεται προκειμένου να κατασιγάσει τους ανθρώπινους φόβους, που αναφέρονται στις σχέσεις τους με τους άλλους ανθρώπους, στην καταστροφική δύναμη της φύσης και στην ανθρώπινη αίσθηση του πόνου και του θανάτου.
Θεωρώ ότι το κύριο αίτιο της δημιουργίας των ανθρώπινων «φόβων» είναι η έννοια της ανάγκης. Φορέας και υποκείμενο της ανάγκης και του φόβου είναι ο ίδιος ο άνθρωπος. Στην κατασίγαση των φόβων και των αναγκών μιας κοινωνίας, βασικό ρόλο παίζει η ανάπτυξη της Επιστήμης και της Τεχνολογίας. Ταυτίζονται όμως αυτές οι δύο έννοιες, της Επιστήμης και της Τεχνολογίας; Ασφαλώς και όχι.
Η Επιστήμη παράγει νέα γνώση, ενώ η Τεχνολογία μετασχηματίζει κομμάτια αυτής της γνώσης σε εφαρμογές. Η Τεχνολογία χωρίς τη βασική Επιστήμη δεν μπορεί να υπάρξει. Οι επιστήμες εν γένει προηγούνται της Τεχνολογίας, δηλαδή απαιτούνται αρκετά χρόνια πριν περάσουμε από τη θεωρία στο τεχνολογικό στάδιο.
Εν κατακλείδι, παρά το γεγονός ότι υπάρχουν διεθνώς κάτι απίθανοι τύποι, που διοικούν και ευτελίζουν βασικές έννοιες του πολιτισμού, καθώς και τις ηθικά παραδεδεγμένες αξίες, εντούτοις πιστεύω ότι το κοσμικό μας ταξίδι στο διαστημόπλοιο Γη θα συνεχιστεί απρόσκοπτα. Ας κοιτάξουμε βαθιά μέσα μας. Ας αλλάξουμε πρώτα τους εαυτούς μας και μετά τους άλλους και τότε είναι βέβαιο ότι το Σύμπαν θα «συνωμοτήσει» υπέρ μας.
Η μουσική του Σύμπαντος και οι «περίεργοι» ήχοι που δονούν και κινούν το Σύμπαν, ταυτόχρονα δονούν και την ψυχή του ανθρώπου, ενώ παράλληλα γίνονται ο δίαυλος για την ένωσή του με το πνευματικό Υπερπέραν.
Τούτη η μυστική και άμεση σχέση ανθρώπου και Σύμπαντος δίνει τα νοήματα της ζωής και επιτυγχάνεται με τις κινητήριες δυνάμεις στη ζωή μας που είναι βασικά η αγάπη, αλλά και η θέληση. Αν αγαπάς κάτι και το θέλεις πραγματικά, αυτό πραγματοποιείται! Κι εμείς θέλουμε να ζήσουμε ειρηνικά στη Μητέρα-Γη, το λίκνο της ΑΝΘΡΩΠΟΤΗΤΑΣ.
ΓΙΑΤΙ ΤΟ ΔΙΚΟ ΜΑΣ ΤΑΞΙΔΙ ΕΞΕΛΙΞΗΣ ΚΑΙ ΑΓΑΠΗΣ ΔΕ ΤΕΛΕΙΩΝΕΙ ΠΟΤΕ…