Επικαιρότητα

Το πείραμα του Ισημερινού

By N.

September 04, 2016

Του Γιώργου Πάσχου*

13-12-2008 έδειχνε το ημερολόγιο, όταν ο Ραφαέλ Κορέα, πρόεδρος του Ισημερινού αποφάσισε να κηρύξει στάση πληρωμών προς τους πιστωτές της χώρας. Η κίνηση αυτή αποδείχθηκε σωτήρια για τον λαό του Ισημερινού ο οποίος πλέον προσπαθεί μετά από δεκάδες χρόνια αυστηρής λιτότητας να ορθοποδήσει. Όμως ας πιάσουμε το νήμα από την αρχή του.

Ο Ραφαέλ Κορέα εξελέγη για πρώτη φορά πρόεδρος του Ισημερινού το 2006 και η πρώτη του κίνηση ήταν η άμεση απέλαση του εκπροσώπου της Παγκόσμιας Τράπεζας και των αξιωματούχων του ΔΝΤ, που ηγεμόνευαν τη χώρα από το 1982. Εκείνη την περίοδο το 50% του προϋπολογισμού , δηλαδή περίπου 4 δισεκατομμύρια δολάρια, δαπανιούνταν για την αποπληρωμή του χρέους ενώ μόλις το 4% πήγαινε στην υγεία και την κοινωνική πρόνοια και το 8% στην παιδεία.

Το σύνθημα του Κορέα ήταν ‘Πρώτα η ζωή, μετά το χρέος’ και αντίθετα με την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ το εννοούσε. Μετά από κάλεσμα των κοινωνικών δομών, η εκτελεστική εξουσία αποφάσισε τη σύσταση  εξεταστικής επιτροπής για τον λογιστικό έλεγχο του χρέους και των συναπτώμενων συμβολαίων κατά την περίοδο 1976-2006. Στην επιτροπή πήραν μέρος αρκετοί Ευρωπαίοι εμπειρογνώμονες, όπως ο Έρικ Τουσέν, επικεφαλής της Επιτροπής για τη Διαγραφή του Χρέους του Τρίτου Κόσμου (CADTM) ,κάτω από την αυστηρή επίβλεψη του Ούγκο Αρίας, στενού συνεργάτη του Κορέα

Σκοπός της επιτροπής ήταν, μετά απο ενδελεχή έρευνα, να αναλύσει τη φύση του χρέους του Ισημερινού και να αποφασίσει αν το θεωρεί βιώσιμο η όχι. Το χρέος του Ισημερινού ήταν διφυές Το μεγαλύτερο μέρος του ήταν ομολογιακό όμως υπήρχαν επίσης υπέρογκες οφειλές προς εξωτερικούς πιστωτές όπως ήταν το  ΔΝΤ, η Παγκόσμια Τράπεζα καθώς και χώρες όπως η Γερμανία και η Ιαπωνία. Μετά από έξι μήνες ανάλυσης, το πόρισμα της επιτροπής λογιστικού ελέγχου ήταν ξεκάθαρο.

Το χρέος της χώρας όχι μόνο ήταν μη βιώσιμο αλλά απεχθές και παράνομο. Ήταν απεχθές καθώς τα δάνεια που είχαν συναφθεί δεν είχαν την συγκατάθεση των πολίτων , δαπανήθηκαν σε δραστηριότητες οι οποίες  δεν ενίσχυσαν το βιοτικό τους επίπεδο, όπως η διάσωση των τραπεζών και τέλος οι πιστωτές ήταν πλήρως ενήμεροι για αυτή την κατάσταση. Επίσης ήταν παράνομο γιατί το μεγαλύτερο μέρος του είχε δημιουργηθεί από τα δικτατορικά καθεστώτα που εξουσίαζαν τον λαό του Ισημερινού κάτω από την κηδεμονία του ΔΝΤ. Το παραπάνω μοτίβο βεβαίως είναι πολύ γνωστό. Το ΔΝΤ πάντοτε στήριζε μη δημοκρατικά καθεστώτα με απώτερο σκοπό την εμπλοκή του σε χώρες που βρίσκονταν σε ανάγκη δανεισμού και την κερδοσκοπία. Τα πιο γνωστά παραδείγματα; H Αργεντινή, η Βραζιλία, η Χιλή και η Βολιβία

Μετά τη δημοσιοποίηση του πορίσματος, ο Ισημερινός δεν είχε άλλο δρόμο από την μερική άρνηση πληρωμής του χρέους. Ειδάλλως ο Κορέα θα υπέγραφε την καταδίκη του λαού του καθώς θα βρισκόταν σε ένα διαρκές καθεστώς κοινωνικής και οικονομικής χρεοκοπίας . Συν επακολούθως φτάνουμε στις 13-12-2008 όπου ο Κορέα, έπειτα από μαζική λαϊκή εντολή και υποστήριξη αψήφησε τις απειλές των μαριονετών του ΔΝΤ και κήρυξε το μεγαλύτερο μέρους του χρέους μη νομιμοποιημένο, αποφασίζοντας παράλληλα την στάση της πληρωμής του 70% επι του ομολογιακού χρέους. Η διεθνής κοινότητα και τα συστημικά κυρίαρχα ΜΜΕ εξαπέλυσαν τότε μια πρωτοφανή επίθεση προς την κυβέρνηση του Ισημερινού καλώντας την να παραιτηθεί, όμως εκείνη δεν έκανε βήμα πίσω.

Υπό την απειλή του Κορέα να προσφύγει στα διεθνή δικαστήρια οι πιστωτές συμφώνησαν να  διαγράψουν τις απαιτήσεις τους κατά 90%. Η νίκη της κυβέρνησης ήταν πρωτοφανής. Μετά από αυτή τη θαρραλέα προσπάθεια του προέδρου του Ισημερινού, σήμερα τα οφέλη είναι ορατά. Η μείωση της ανεργίας αγγίζει πλέον το 33%, η ετήσια ανάπτυξη το 4% και η αύξηση των εσόδων το 55% χάρη στην αποκλειστική εκμετάλλευση των εγχωρίων πετρελαιοπηγών.  Κοινωνική πολιτική με αναδιανομή του πλούτου, παραγωγική ανασυγκρότηση και ανασύνταξη της χώρας είναι μερικά από τα απλά βήματα που οδήγησαν τον Ισημερινό σε μια γρήγορη οικονομική ανασύνταξη.

Ο φαύλος κύκλος της λιτότητας και της αυστηρής επιτήρησης οποιασδήποτε χώρας από εξωτερικά καπιταλιστικά κέντρα εξουσίας δεν είναι αέναος.  Η διαγραφή χρέους και η ρήξη με την διεθνή κοινότητα  δεν είναι αδύνατη, όπως τόσο καιρό μας υπαγορεύουν οι μεγαλύτεροι θιασώτες των ακραίων νεοφιλελεύθερων πολιτικών  του ΔΝΤ στη χώρα μας, όπως τα ιδιωτικά ΜΜΕ. Η κυβέρνηση του Ισημερινού είχε την θέληση και την πυγμή να παλέψει για την ευημερία του λαού της και την ανάπτυξη της χωράς. Πότε άραγε θα βρεθεί και στην Ελλάδα μια παρόμοια κυβέρνηση; Πότε άραγε θα αντισταθεί ο Ελληνικός λαός;

*Φοιτητής του τμήματος Επικοινωνίας και ΜΜΕ, ΕΚΠΑ