Από τον Δημήτρη Κούλαλη
Η πραγματική στόχευση της δημοσιογραφίας -θα έπρεπε να- είναι να δώσει φωνή σε εκείνους που δεν έχουν. Παράλληλα, θέτοντας τα δικά της ερωτήματα εξ ονόματος του λαού, κόντρα στις ομάδες συμφερόντων και την εξουσία να καταφέρει να αφυπνίσει την κριτική σκέψη, να προβληματίσει και να παρακινήσει τους πολίτες να αυτο- οργανωθούν.
Δυστυχώς, όμως, στις μέρες μας, το συγκεκριμένο είδος δημοσιογραφίας σπανίζει. Οι λιγοστές εξαιρέσεις ,αντιμάχονται ένα «μιντιακό» κατεστημένο που προάγει το ρατσισμό και το σεξισμό, προπαγανδίζει και παράγει έναν σύγχρονο ολοκληρωτισμό.
Αλλά, ας μην επεκταθούμε περαιτέρω στο ρόλο των σύγχρονων ΜΜΕ, των αντηχείων του νεοφιλελευθερισμού. Ας μιλήσουμε για ένα από τα μεγαλύτερα κοινωνικά ζητήματα, μια μάστιγα που μας απασχολεί δεκαετίες τώρα: τα τροχαία ατυχήματα- δυστυχήματα.
Πρόκειται για ένα θέμα που, παρότι άπτεται της επικαιρότητας, πάλι εκτός ελαχίστων εξαιρέσεων, η ενδελεχής διερεύνησή του πηγαίνει πάντα στις δημοσιογραφικές καλένδες. Λίγοι άνθρωποι, φερειπείν, γνωρίζουν ότι κάθε χρόνο στη χώρα μας εξαφανίζεται από τα «τροχαία» μια επαρχιακή κωμόπολη ή ότι μέσα σε μια διετία οι θάνατοι στην άσφαλτο ισούνται με τις απώλειες των Αμερικάνων στο Ιράκ καθ’ όλη τη διάρκεια της κατοχής.
Τα στοιχεία της Τροχαίας , αδιάψευστοι μάρτυρες των «εγκλημάτων» που διαπράττονται κάθε χρόνο στην ελληνική επικράτεια, αναφέρουν ότι, μόνο το 2015, σημειώθηκαν 11.517 [<2014] ατυχήματα, έχοντας ως απολογισμό: 12.872 ελαφρά τραυματισμένους, 1.068 βαριά τραυματισμένους και 789 νεκρούς. Ως κύρια αίτια εμφανίζονται η κίνηση στο αντίθετο ρεύμα και η υπερβολική ταχύτητα, ενώ, άλλες μελέτες, τονίζουν ότι η κατανάλωση αλκοόλ συνεπικουρεί στην αύξηση της «μακάβριας λίστας» των θυμάτων.
Κι εδώ, ερχόμαστε να θέσουμε το εξής απλό ερώτημα: Τις πταίει;
Αναντίλεκτα, είναι μεγάλες οι ευθύνες της Πολιτείας και των μεγαλοεργολάβων που πληρώθηκαν με μυθώδη ποσά ,για την κακή κατάσταση πολλών οδικών δικτύων της χώρας. Προσέτι δε, οι ελαστικοί νόμοι υποδαυλίζουν την (όποια) προσπάθεια αντιμετώπισης του ζητήματος. Ωστόσο, πέραν του προφανούς, δηλαδή της επικινδυνότητας των δρόμων και της ελαστικότητας των νόμων, υπάρχει και μια άλλη διάσταση που συντελεί στη συνέχιση του φαινομένου. Μιλάμε φυσικά, για τη συμπεριφορά των Ελλήνων οδηγών.
Είναι αλήθεια ότι ένα μεγάλο μέρος της κοινωνίας μας διαπνέεται από ένα αίσθημα αυταρχισμού, το οποίο μεταφράζεται στο τιμόνι σε μια τραμπούκικη και αλαζονική συμπεριφορά που επιβάλλει το «νόμο» της παντοιοτρόπως.
Ήγουν, για τους λάτρεις της ταχύτητας και της επιθετικής οδήγησης, το αμάξι σημαίνει εξουσία, κύρος. Έτσι, όσο πιο ακριβό και ταχύ είναι, τόσο πιο πολύ ανεβαίνει στην ιεραρχία ο κάτοχός του.
Απ’ αυτό το σημείο και έπειτα το αμάξι γίνεται φονικό όπλο.
Ο οδηγός, νιώθει ότι αποτελεί ένα «ανώτερο» είδος: οι δρόμοι του «ανήκουν», ο άλλος είναι κόπανος και το εμπόδιο μπροστά του δεν τον νοιάζει αν είναι άνθρωπος ή αντικείμενο, αρκεί να εξαφανιστεί. Αυτός πιστεύει ότι είναι ο ενδεδειγμένος τρόπος για να «ισχυροποιεί» τη θέση του στον κόσμο: συντρίβοντας τον αδύναμο, εν προκειμένω τον πεζό ή τον απέναντι οδηγό.
Γίνεται, λοιπόν, κατανοητό, ότι η οδική μας συμπεριφορά συνδέεται άρρηκτα με την εν γένει κοσμοαντίληψή μας. Είναι τα απόνερα του νεοπλουτισμού και του «κτητικού ατομικισμού» των προηγούμενων δεκαετιών, αλλά και το ξέσπασμα μιας «αποπροσανατολισμένης» επιθετικότητας, ως απότοκο της μνημονιακής εξαετίας, που διαπλάθουν τέτοιους χαρακτήρες. Η φτώχεια και η ανισότητα άλλωστε , δεν σημαίνουν αυτόματα και αντίσταση. Τουναντίον, συχνά εντείνουν τη βαρβαρότητα προς τους «από κάτω» και την εξοικείωση με την ανελευθερία.
Για αυτό, δεν είναι να απορεί κανείς που οι «μαζάνθρωποι» της διπλανής πόρτας ενώ καθημερινά μέμφονται θεούς και δαίμονες για τα δεινά τους δεν λαμβάνουν καμία πρωτοβουλία.
Κι όμως! Αν παύαμε να ζούμε βυθισμένοι στη μακαριότητά μας και εγκύπταμε στην ουσία τέτοιων φαινομένων, ξεκινώντας απ’ τα «μικρά»: τη δημιουργία, για παράδειγμα, ενός μετώπου δράσης για την αντιμετώπιση των τροχαίων ατυχημάτων · ίσως να μπορούσαμε αργότερα να διεκδικήσουμε το μεγάλο στόχο, μια πιο συμβιωτική κοινωνία…
Οι καιροί είναι δύσκολοι · τα συνθήματα και οι βεβαιότητες του χτες πρέπει να δώσουν χώρο στους δρόμους του μέλλοντος. Δρόμους, που θα προτείνουν τρόπους διαφυγής από το ζόφο των ημερών μας.
Ίσως, ο στόχος μοιάζει δυσεπίτευκτος. Αξίζει, όμως, να το παλέψουμε.
Εξάλλου, όπως έγραψε πρόσφατα και ο δημοσιογράφος- αναλυτής Κρις Χέτζες, «η επανάσταση είναι προ των πυλών».
*Το κείμενο δημοσιεύθηκε στο ένθετο του Νόστιμον Ήμαρ στον Δρόμο της Αριστεράς, το Σάββατο 15.10.2016
Κάθε Σάββατο κυκλοφορεί στα περίπτερα το έντυπο Νόστιμον Ήμαρ, ένθετο στον Δρόμο της Αριστεράς.