Στιγμιότυπο από το “Σαλό” του Πιερ Πάολο Παζολίνι
Άρθρο του Mark Gilbert Θυμάστε τη γέννηση του ευρώ, όταν οι χώρες έπρεπε να ξεπεράσουν ένα σύνολο οικονομικών εμποδίων προκειμένου να θεωρούνται άξιες ως μέλη του νέου αυτού νομίσματος; Τα εν λόγω όρια για τα χρέη και τα ελλείμματα είχαν δύο σκοπούς: Την πρόληψη ακόλαστης σπάταλης από τα έθνη που θα προκαλούσε την αμαύρωση του νέου νομίσματος, και την ύπαρξη αισθήματος ασφάλειας ότι κάθε χώρα, εφόσον υιοθετούσε το νέο νόμισμα, θα τα κατάφερνε και σε ευοίωνες και σε δυσοίωνες εποχές. Ο πρώτος σκοπός είναι ο λόγος που οι ηγέτες της Ευρώπης θα πρέπει να εγκαταλείψουν την Ελλάδα. Ο δεύτερος είναι ο λόγος που οι επίπονες προσπάθειές τους για να κρατήσουν την Ελλάδα στη ζώνη του ευρώ είναι ανάρμοστες και απροκάλυπτα επίπονες.
Η Φορολογική Οδύσσεια της Ελλάδας
Αρχίζω να πιστεύω ότι οι απεγνωσμένες προσπάθειες της Ελλάδα να παραμείνουν στη ζώνη του ευρώ κρύβουν μαζοχισμό, ενώ απ’ την πλευρά της Ευρώπης οι ακρότητες για να αποτρέψει τον πρώτο λιποτάκτη του ευρώ έχουν μια χροιά σαδισμού. Λιγότερο από δύο εβδομάδες μετά την ανακήρυξη της νίκης στο δημοψήφισμα, απορρίπτοντας τους όρους διάσωσης του προσέφεραν οι δανειστές, ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας παραχώρησε ουσιαστικά τον έλεγχο στα πάντα – από τα περιουσιακά στοιχεία που θα πρέπει να πουλήσει για να μειώσει τα χρέη της χώρας ως το κατά πόσον τα καταστήματα θα πρέπει να ανοίγουν κάθε Κυριακή. Μετά από μήνες αντίστασης, η κυβέρνησή του “έχει δεχθεί σχεδόν τα πάντα”, δήλωσε ο Πρωθυπουργός της Μάλτας Joseph Muscat. Ο Paul Krugman, γράφοντας στην εφημερίδα New York Times την Κυριακή, είχε να πει:
«Αυτή η λίστα αιτημάτων από το Eurogroup είναι σκέτη τρέλα. Το hashtag “ThisIsACoup” είναι απολύτως σωστό. Αυτή η λίστα πέρα από σκληρή φαίνεται να αποσκοπεί σε καθαρή εκδικητικότητα, με την πλήρη καταστροφή της εθνικής κυριαρχίας, και χωρίς καμία ελπίδα ανακούφισης. Είναι, προφανές, ότι προορίζεται να είναι μια προσφορά που η Ελλάδα δεν μπορεί να δεχτεί αλλά ακόμα κι αν το κάνει, αυτό που συνέβη είναι μια τραγελαφική προδοσία του οτιδήποτε αντιπροσωπεύει το Ευρωπαϊκό εγχείρημα.»
Διαβάζοντας την τραπεζική έρευνα σχετικά με την προτεινόμενη συμφωνία, είναι δύσκολο να βρεθεί κάποιος που να έχει να πει μια καλή κουβέντα για αυτήν. “Κουτσουρεμένη συμφωνία”, λέει ο Holger Schmieding της Berenberg, γερμανικής ιδιωτικής τράπεζας. Υπάρχει «υπερβάλλουσα αισιοδοξία» για το πόσο μπορεί να αυξήσει κανείς την ιδιωτικοποίηση, λέει ο Brendan Brown της Mitsubishi UFJ. Ο κίνδυνος Grexit παραμένει σε υψηλά επίπεδα και ο πωλήσεων κρατικών περιουσιακών στοιχείων είναι ρεαλιστικός, επισημαίνει ο Nick Κounis της ABN Amro.
Το επίκεντρο του συμφώνου που θα ψηφίσει το Ελληνικό Κοινοβούλιο αυτή την εβδομάδα είναι η δημιουργία ενός ειδικού ταμείου ιδιωτικοποιήσεων. Οι όροι της συμφωνίας ορίζουν ότι «πολύτιμα ελληνικά περιουσιακά στοιχεία» αξίας € 50 δισεκατομμυρίων (55 δισεκατομμύρια δολάρια) θα μεταφερθούν στο ταμείο και από το «ξεπούλημα αυτό» θα κερδηθούν € 25 δισεκατομμύρια για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών της χώρας, με € 12.5 δισεκατομμύρια να προορίζονται για την εξόφληση χρεών και το υπόλοιπο ποσό να χρησιμοποιηθεί για απροσδιόριστες “επενδύσεις”.
O Jeroen Blokland, ένας στρατηγικός αναλυτής που εδρεύει στο Ρότερνταμ για το διαχειριστικό ταμείο της Robeco, επισημαίνει ότι το ταμείο θα άξιζε περισσότερο από το ένα τέταρτο του ακαθάριστου εγχωρίου προϊόντος κατά το τέλος του 2013. Μέχρι τότε, η οικονομία στην Ελλάδα είχε συνολική αξία € 182 δισεκατομμυρίων και συρρικνώθηκε κατά ένα τέταρτο σε διάστημα πέντε ετών, σύμφωνα με την στατιστική υπηρεσία της χώρας. Από το 2013, είναι πιθανό να συρρικνώθηκε ακόμη περισσότερο.
Όταν οι ιδιωτικοποιήσεις για πρώτη φορά το 2011 τέθηκαν στο τραπέζι ως λύση για την κρίση χρέους, € 50 δισεκατομμύρια ήταν ο στόχος της αποκόμισης των κερδών. Αλλά, όπως ο Gary Jenkins της LNG Capital επισημαίνει, η αξία της ελληνικής χρηματιστηριακής αγοράς είναι η μισή από ότι ήταν πριν από πέντε χρόνια, γεγονός που υποδηλώνει ότι η κρίση έχει κλονίσει ανεπανόρθωτα την αξία των ελληνικών περιουσιακών στοιχείων. Το να ξεπουλάς σε τιμές διάλυσης δεν μοιάζει να είναι ο καλύτερος τρόπος για να εγγυηθεί κανείς το οικονομικό μέλλον της χώρας.
Εν πάση περιπτώσει, το ιστορικό της Ελλάδας σχετικά με την πώληση περιουσιακών στοιχείων είναι αβυσσαλέο. Ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας εγκατέλειψε τα σχέδια για τη μείωση από τη κυβέρνηση του 51 τοις εκατό των μετοχών της Δημόσιας Επιχείρησης Ηλεκτρισμού, η οποία ελέγχει τα δύο τρίτα της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας της χώρας και το σύνολο σχεδόν της προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας, μετά την εκλογή του τον Ιανουάριο. Μέχρι τότε, η Ελλάδα είχε συγκεντρώσει από αποκρατικοποιήσεις μόλις € 3.100.000.000 – ναι μόλις € 3.100.000.000 – με την ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ να είναι ανένδοτη σε περαιτέρω αποκρατικοποιήσεις μέσω σχεδίου πώλησης των λιμανιών της χώρας, τις εταιρείες ύδρευσης ή την κρατική ταχυδρομική υπηρεσία.
Η συνθηκολόγηση του Τσίπρα σημαίνει ότι οι δανειστές μπορούν πλέον να διαθέσουν “προς πώληση” σχεδόν τα πάντα στη χώρα. Αλλά η «υπερβάλλουσα αισιοδοξία» για το πόσα χρήματα θα μπορούσαν να αποκομιστούν δείχνει πόσο απελπισμένοι είναι όλοι με το να προσποιούνται ότι η Ελλάδα μπορεί να γίνει οικονομικά βιώσιμη εντός των συνόρων της ζώνης του ευρώ. Αυτή η ελπίδα φοβάμαι πως είναι λάθος.
Κανείς δεν πρέπει να υποτιμά το πόσο επώδυνη οικονομικά θα ήταν ένα Grexit στο ξεκίνημα. Αλλά όταν είσαι κολλημένος σε μια άρρωστη σχέση με τους εταίρους που λένε ότι έχουν χάσει την όποια εμπιστοσύνη τους προς εσένα, έρχεται η ώρα να προχωρήσεις. Και υπάρχουν πολλά να ειπωθούν πάνω στη διαμάχη του ότι η Ελλάδα πρέπει να ανακτήσει την αυτοδιάθεση της γύρω απ’ τις νομισματικές υποθέσεις της, παρά να παραχωρήσει ακόμα περισσότερο την κυριαρχία της στους δανειστές της. Έχω γράψει λίγο καιρό πριν ότι το ευρώ θα ήταν καλύτερα χωρίς την Ελλάδα και η Ελλάδα θα ήταν καλύτερα χωρίς το ευρώ. Με δεδομένη την ταπεινωτική συμφωνία σήμερα επί τάπητος, είμαι περισσότερο πεπεισμένος από ποτέ ότι η παραμονή της Ελλάδας στον οικονομικό ζουρλομανδύα της ευρωζώνης είναι η λάθος λύση.
Μετάφραση-επιμέλεια κειμένου, από τη συντακτική ομάδα του Νόστιμον ήμαρ
Πηγή:https://www.bloombergview.com/articles/2015-07-14/greece-and-europe-an-unhealthy-affair