Του Κώστα Βλαχόπουλου
Στις Διεθνείς Σχέσεις υπάρχει μια κατάσταση, την οποία οι διεθνείς δρώντες προφυλάσσουν ως κόρη οφθαλμού: η σταθερότητα. Αν για οποιοδήποτε λόγο διαταρραχτεί, υπάρχει κίνδυνος το σύστημα να οδηγηθεί σε ανισορροπία με άμεσες συνέπειες στην περιφερειακή και παγκόσμια ασφάλεια. Ένα στοιχείο που διαφυλάσσει την σταθερότητα και δημιουργεί εμπιστοσύνη στους δρώντες είναι η -σε ένα βαθμό- γνώση των πολιτικών προθέσεων και επιδιώξεων μεταξύ τους. Ακόμα και αν υπάρχουν αντικρουόμενα συμφέροντα ή αντίπαλες στρατηγικές, η λογική του “the devil we know” μπορεί να φέρει την πολυπόθητη ισορροπία. Το είδαμε τα προηγούμενα χρόνια στις σχέσεις της Δύσης και των ΗΠΑ με το καθεστώς Άσαντ στην Συρία, πριν επιχειρηθεί η ανατροπή του.
Είναι φανερό, ότι μετά την εκλογή Τραμπ έχει διαμορφωθεί ένα κλίμα ανησυχίας και έλειψης εμπιστοσύνης στις σχέσεις των ΗΠΑ με πολλές χώρες αλλά και την Ευρωπαϊκή Ένωση. Οι ΗΠΑ δεν μπορούν φυσικά να συγκριθούν με άλλα κράτη στο διεθνές πεδίο -στα οποία διαπιστώνονται συχνές αλλαγές στην στρατηγική που αντιμετωπίζουν τις εξωτερικές υποθέσεις τους- καθώς σε πολλά ζητήματα διεθνών σχέσεων και συμμαχιών υπάρχει προαποφασισμένος προσανατολισμός που εκπονείται από θεσμούς, ο οποίος, σε μεγάλο βαθμό δεν αλλάζει με την διαδοχή των εκάστοτε Προέδρων. Παρ’ ολ’ αυτά, είναι ίσως η πρώτη φορά που παρατηρείται γενικευμένη αβεβαιότητα στην διεθνή κοινότητα, και πολλά κράτη, ακόμα και παραδοσιακοί σύμμαχοι της Ουάσινγκτον, βαδίζουν στα τυφλά όσον αφορά τις προθέσεις του νέου Προέδρου, καθώς οι διαρροές για τις πρώτες κινήσεις του, κάθε μέρα, ολοένα και φουντώνουν.
«Η συμφωνία ελεύθερου εμπορίου TPP είναι νεκρή». Η συγκεκριμένη δήλωση έγινε την προηγούμενη βδομάδα και ανήκει σε σύμβουλο του Ντόναλντ Τραμπ, που ζήτησε να μην κατονομαστεί. Αν και ο ίδιος φρόντισε να διαβεβαιώσει ότι θα επιθιωχθούν διμερείς εμπορικές συμφωνίες, είναι εύκολο να αντιληφθούμε την ανησυχία που σκόρπισε, αν αναλογιστούμε ότι στην TPP συμμετέχουν συνολικά 12 κράτη και μερικές από τις πιο σημαντικές οικονομίες του κόσμου (ΗΠΑ, Καναδάς, Αυστραλία, Ιαπωνία, Μεξικό, Μπρουνέι, Χιλή, Μαλαισία, Νέα Ζηλανδία, Σιγκαπούρη, Βιετνάμ και Περού).
Παρόμοια ανησυχία έχει κυριεύσει και τις Βρυξέλλες, καθώς ο νέος Πρόεδρος δεν έχει ανοίξει ακόμα τα χαρτιά του για την συμφωνία ελεύθερου εμπορίου (γνωστή και ως TTIP) μεταξύ ΕΕ και ΗΠΑ. Η Ευρωπαία επίτροπος Εμπορίου Σισίλια Μαλμστρομ εμφανίστηκε με δηλώσεις της ιδιαίτερα αμήχανη για το που οδηγούται οι σχέσεις των δυο, προβλέποντας διακοπή στην TTIP και δηλώνοντας άγνοια για το πως θα κινηθεί η νέα κυβέρνηση στην Ουάσινγκτον.
Αν σ’αυτά προσθέσουμε και τις τεταμένες σχέσεις του Τραμπ με την Καγκελάριο Μέρκελ, μετά τις κατηγορίες του πρώτου περί «γερμανικού σχεδίου επιβολής στην Ευρώπη» και τις απειλές προς την γερμανική αυτοβιομηχανία για υψηλές δασμολογικές κυρώσεις αν παράγει αυτοκίνητα στο γειτονικό Μεξικό και όχι στις ΗΠΑ, είναι βέβαιο ότι η Προεδρία Τραμπ θα κυλήσει με πολλές ανακατατάξεις και η ισορροπία θα αργήσει να βρεθεί.
Το κείμενο δημοσιεύθηκε στο ένθετο του Νόστιμον Ήμαρ στον Δρόμο της Αριστεράς, το Σάββατο 21.1.2017
Κάθε Σάββατο κυκλοφορεί στα περίπτερα το έντυπο Νόστιμον Ήμαρ ένθετο στον Δρόμο της Αριστεράς.