Ιστορία

28 Φεβρουαρίου 1986, δολοφονείται ο Ούλωφ Πάλμε

By N.

February 28, 2018

Ο Ούλωφ Πάλμε γεννιέται στο Ουστερμάλμ της Στοκχόλμης στις 30 Ιανουαρίου του 1927.

 

Σπούδασε με υποτροφία στο Κολέγιο Κένυον στο Οχάιο το 1947-1948. Αφού γύρισε τις ΗΠΑ με ώτο-στοπ, επέστρεψε στη Σουηδία για να σπουδάσει νομική στο Πανεπιστήμιο της Στοκχόλμης. Κατά τη διάρκεια των φοιτητικών του χρόνων στο πανεπιστήμιο, αναμείχθηκε με τα φοιτητικά πολιτικά πράγματα, δουλεύοντας με την Σουηδική Εθνική Ένωση Φοιτητών. Το 1951 έγινε μέλος του σοσιαλδημοκρατικού φοιτητικού συνδέσμου στη Στοκχόλμη, αν και απ’ ό,τι φαίνεται δεν παρεβρισκόταν στις πολιτικές τους συναντήσεις την περίοδο εκείνη. Την επόμενη χρονιά εξελέγη Πρόεδρος της Σουηδικής Εθνικής Ένωσης Φοιτητών, μια θέση που καθιστούσε αναγκαίο το κατέβασμα των τόνων για τα κομματικά πιστεύω.

Το 1953 ο Πάλμε προσελήφθη από τον σοσιαλδημοκράτη Πρωθυπουργό Τάγκε Ερλάντερ για να δουλέψει στη γραμματεία του. Από το 1955 ήταν μέλος της διοικητικής ομάδας της Σουηδικής Σοσιαλδημοκρατικής Συνομοσπονδίας Νεολαίας. Το 1958 εξελέγη μέλος στο κοινοβούλιο.

O Πάλμε το 1957

Ο Ούλωφ Πάλμε κατείχε διάφορες κυβερνητικές θέσεις από το 1963 και μετά. Το 1967 έγινε υπουργός Παιδείας και τον επόμενο χρόνο υπήρξε στόχος δριμείας κριτικής από αριστερούς φοιτητές που διαμαρτύρονταν κατά των σχεδίων της κυβέρνησης για πανεπιστημιακή μεταρρύθμιση. Στις 14 Οκτωβρίου του 1969 διαδέχτηκε τον επί 23 χρόνια πρωθυπουργό Τάγκε Ερλάντερ αρχιτέκτονα της πολιτικής του “τρίτου δρόμου” ανάμεσα στο σοσιαλισμό και τον καπιταλισμό. Την ημέρα εκείνη έκλεισε η αυλαία στην εποχή Ερλάντερ και άρχισε η εποχή Πάλμε. Ο Πάλμε εξελέγη ομοφώνως ως ο νέος ηγέτης από το συνέδριο του Σοσιαλδημοκρατικού κόμματος.

Ο Ούλωφ Πάλμε, με την ενδεκάχρονη πείρα στην πολιτική και την άσκηση της εξουσίας, φιλοδοξούσε να βελτιώσει τη Σουηδία του “κοινωνικού κράτους πρόνοιας” με το μεταρρυθμιστικό του πρόγραμμα που τιτλοφορήθηκε “Ισότητα με θεμελιώδη μεταμόρφωση της κοινωνίας”.

Υπέρμαχος των δημοκρατικών ελευθεριών, ο Ούλωφ Πάλμε φιλοξένησε στη χώρα του πολλούς Έλληνες αντιπάλους της χούντας των συνταγματαρχών, ενώ ως διακηρυγμένος εχθρός του πολέμου στο Βιετνάμ, προκάλεσε στις αρχές της δεκαετίας του 1970 διεθνή σάλο, όταν επέτρεψε την παραμονή στη Σουηδία σε Αμερικανούς λιποτάκτες.

Η 125-μηνη θητεία του Πάλμε ως πρωθυπουργός και ο πρόωρος θάνατός του, τον κατέστησαν τον περισσότερο διεθνώς γνωστό Σουηδό πολιτικό του 20ου αιώνα (με την πιθανή εξαίρεση των δύο «ανθρωπιστών» Ραούλ Βάλλενμπεργκ και Νταγκ Χαμμαρσκγιούλντ).

Ο Πάλμε ήταν ένας πολιτικός με ισχυρές πολιτικές θέσεις που προκαλούσε συζητήσεις στη διεθνή σκηνή: η οξεία κριτική του εναντίον των ΗΠΑ για τον πόλεμο του Βιετνάμ, οι εκστρατείες του εναντίον της εξάπλωσης των πυρηνικών όπλων, η καταδίκη του απαρτχάιντ και η συνηγορία υπέρ οικονομικών κυρώσεων εναντίον της Νότιας Αφρικής, η υποστήριξή του – οικονομική και πολιτική – για το Αφρικανικό Εθνικό Κογκρέσο (ANC) και την Οργάνωση Απελευθέρωσης της Παλαιστίνης (PLO), η συνάντησή του με τον Φιντέλ Κάστρο της Κούβας, και άλλα έκαναν βέβαιο το γεγονός πως ο Πάλμε διέθετε μεγάλο αριθμό εχθρών στο εξωτερικό. Αλλά και εντός της χώρας του, οι αριστερές απόψεις του δημιούργησαν μεγάλη εχθρότητα από τους δεξιούς της Σουηδίας.

Την εποχή του θανάτου του ο Πάλμε είχε κατηγορηθεί ως φιλο-σοβιετικός και πως δεν προστάτευε τα συμφέροντα της Σουηδίας. Επομένως είχε κανονιστεί να επισκεφτεί τη Μόσχα για να συζητήσει μια σειρά από μαχητικά θέματα, συμπεριλαμβανομένων των υποτιθέμενων Σοβιετικών υποβρύχιων εισβολών στα Σουηδικά ύδατα.

Ο Ούλωφ Πάλμε συχνά κυκλοφορούσε χωρίς καμία προστασία από σωματοφύλακες, και η νύχτα της δολοφονίας του ήταν μία από αυτές τις περιπτώσεις. Επιστρέφοντας πεζός στο σπίτι του από έναν κινηματογράφο με τη σύζυγό του Λίσμπετ στον κεντρικό δρόμο Σβεαβέγκεν (Sveavägen) της Στοκχόλμης, γύρω στα μεσάνυχτα της 28 Φεβρουαρίου 1986, το ζευγάρι έπεσε θύμα επίθεσης από έναν δολοφόνο. Ο Πάλμε πυροβολήθηκε δύο φορές στο στομάχι, και η σύζυγός του στην πλάτη.

To σημείο της δολοφονίας του Ούλωφ Πάλμε

Η αστυνομία ανέφερε πως ένας οδηγός ταξί χρησιμοποίησε το κινητό ραδιόφωνό του για να σημάνει συναγερμό. Δύο νεαρά κορίτσια που κάθονταν σε ένα αυτοκίνητο κοντά στη σκηνή του εγκλήματος προσπάθησαν να βοηθήσουν τον Πρωθυπουργό. Μεταφέρθηκε επειγόντως στο νοσοκομείο αλλά ήταν νεκρός όταν έφτασε. Η κυρία Πάλμε θεραπεύτηκε από τον τραυματισμό της και ανάρρωσε. Ο δολοφόνος δραπέτευσε προς τα ανατολικά στη διασταύρωση Τουννελγκάταν και εξαφανίστηκε.

Ο τάφος και μνημείο του Πάλμε στο Adolf Fredrikskyrkan, μόλις λίγο πιο μακριά από τον τόπο της δολοφονίας του

Η δολοφονία του Πάλμε παραμένει ανεξιχνίαστη και μια σειρά από θεωρίες συνωμοσίας περιβάλλει το φόνο.

To ακριβές σημείο της δολοφονίας του Ούλωφ Πάλμε επί της λεωφόρου Sveavägen