Default Category

Ο επίκαιρος Barthes: σημειωτική ανάλυση μιας φωτογραφίας

By Νικήτας Φεσσάς

March 25, 2015

(φωτογραφία από την σημερινή παρέλαση)

Μετάφραση: Νικήτας Φεσσάς

Βλέποντας αυτή τη φωτό από τη σημερινή παρέλαση, μου ‘ρθε στο μυαλό η διάσημη σημειωτική ανάλυση εξωφύλλου του Paris Match, πάνω από πενήντα χρόνια πριν, από τον Roland Barthes:

“Είμαι στο κουρείο , και μου προσφέρεται ένα τεύχος του Paris- Match. Στο εξώφυλλο, ένας νεαρός νέγρος χαιρετά φορώντας τη γαλλική στολή, με τα μάτια του να κοιτούν προς τα επάνω, πιθανόν εστιασμένα σε κάποια πτύχωση της τρικολόρ . Όλα αυτά είναι το νόημα της εικόνας. Αλλά, αφελώς ή όχι , βλέπω πολύ καλά τι σημαίνει για μένα: ότι η Γαλλία είναι μια μεγάλη αυτοκρατορία , ότι όλοι οι γιοι της, χωρίς καμία διάκριση χρώματος , υπηρετούν πιστά κάτω από τη σημαία της , και ότι δεν υπάρχει καλύτερη απάντηση στους επικριτές μιας υποτιθέμενης αποικιοκρατίας από το ζήλο που δείχνει αυτός ο Νέγρος υπηρετώντας τους λεγόμενους καταπιεστές του. Είμαι , συνεπώς, και πάλι αντιμέτωπος με ένα ευρύτερο σημειολογικό σύστημα : υπάρχει ένα σημαίνον , ήδη διαμορφωμένο με ένα προηγούμενο σύστημα (ένας μαύρος στρατιώτης κάνει τον γαλλικό χαιρετισμό). Υπάρχει ένα σημαινόμενο (εδώ είναι ένα σκόπιμο μείγμα Γαλλικότητας και στρατιωτικότητας). Τέλος, υπάρχει μια παρουσία του σημαινόμενου μέσα από το σημαίνον .” Roland Barthes- Μυθολογίες